Денсаулық

ШЫМКЕНТТЕ 2023 ЖЫЛЫ СІБІР ЖАРАСЫ АУРУЫ ТІРКЕЛМЕДІ

Бұл туралы бүгін Ақпараттық-коммуникациялық орталығында Шымкент қаласының санитариялық-эпидемиологиялық бақылау департаментінің аса қауіпті инфекцияларды және туберкулезді эпидемиологиялық қадағалау бөлімінің басшысы Мұсаева Балкүміс Балсейітқызы баспасөз конференцияда айтты.

«Шымкент қаласы Республика көлемінде сібір жарасы аурушаңдығы бойынша эпидемиологиялық, эпизоотологиялық тұрғыдан қолайсыз аймақтар қатарына жатады. Жыл сайын қалада сібір жарасы ауруы жағдайлары тіркеледі: 2019 жылы - 1 жағдай, 2020 жылы - 3 жағдай, 2021 жылы - 6 жағдай, 2022 жылы мен 2023 жылдың 8 айында аурушаңдық тіркелмеді», - деді спикер.

Спикердің мәлімдеуінше, сібір жарасы (күйдіргі) – антропозоонозды жұқпалы ауру. Аурудың қоздырғышы – (Bacillus anthracis) бактериялары. Сібір жарасының қоздырғыштары адам мен жануарлардың ағзасынан тыс жерлерде споралар түзуге қабілетті және олар сыртқы ортаның физикалық-химиялық әсерлеріне өте төзімді, қоршаған ортада жүз жылдап сақталады.

Сібір жарасының адамдарға жұқтырушы көзі – үй жануарлары (ірі қара мал, қой, ешкі, түйе, шошқа, жылқы, бұғы) болып табылады. Адамға аурудың жұғу жолы көбіне жанасу арқылы (малды сою мен өңдеу кезінде немесе мал терісін өңдеуде) және бактерияның спораларымен ластанған тағамдар мен ауыз суын ішкенде жұғады. Сонымен қатар, ластанған топырақты егістікте қолдануда жұғуы мүмкін. Биыл жаз өте ыстық болуына орай жайылымда шөп тез қурағандықтан, малдар ластанған топырақтан сібір жарасын жұқтыруы әбден мүмкін. Адамдар ауру малмен, ауру малдың еті және ет өнімімен қатынаста болғандар ауырады. Ауру адамнан адамға жұқпайды.

Сібір жарасының белгілері мен аурудың ағымы: ауру теріні зақымдайтын және сирек түрде ішкі мүшелерді де зақымдайтын түрде өтеді. Инкубация кезеңінің ұзақтығы терілік түрінде бірнеше сағаттан 14 күнге дейін, сепсис түрінде 6-8 күнге дейін созылады. Аурудың терілік түрінде қабыршақ (карбункул) айналасындағы қызарған терінің ортасындағы қара дақ, қызыл шоқтың ортасындағы көмір тәрізді көрінеді. Оның айналасында сезімталдық мүлде болмайды. Лимфа түйіндері ұлғаяды. Адамда ауру жиірек жағдайда терілік түрі болады.

Аурудың сепсис түріне ұласуы (теріден тыс түрі) қоздырғыштың тыныс алу, асқазан-ішек жолдары арқылы енген жағдайында дамиды. Терілік түрінің сепсиске ұласуы сирек кездеседі. Дер кезінде емделмеген жағдайда ауру өлім жағдайымен аяқталады. Аурудың бастапқы кезеңіндегі айтылған белгілер байқалған жағдайда науқас міндетті түрде медициналық көмекке жүгінуі қажет.

Сібір жарасының алдын алу.

сайын ауруға қарсы мал шаруашылығымен айналысатын, ет және ет өнімдерін өңдейтін (етті тасымалдауға, сақтауға, сұрыптауға, қатысатын адамдар) мал соятын, тері-жүн өңдеумен айналысатындар, бактерияның тірі қоздырғыштарын зерттейтін зертханашылар вакцинацияға жатады.

Сонымен қатар егумен үй жануарлары да егіледі. Екпе жүргізу ең тиімді әдіс болғандықтан, адамдар мен жануарлар да егілуі керек. Декреттелген топтағы адамдар мен жануарлар дені сау кезде тегін егу жүргізіледі. Күздің келуіне орай, жіліктеп соғым алар алдын ет пен ет өнімдеріне тек ветеринарлық дәрігердің берген анықтамасы болғанда ғана алуға болады.

Мал өлген жағдайда тиісті құзырлы мекеменің мамандарына хабарлап, өртеп, жойған дұрыс. Сібір жарасымен ауырған мал жатқан немесе сойылған орынға басқа жануарларды жіберуге және адамдардың сол жерде жұмыс істеуіне тыйым салынады.

Осы жағдайға орай, қала аумағында кезінде сібір жарасымен ауырған малдар сойылып, қаны тамған жерден қоздырғыштың анықталуына байланысты 8 стационарлық қолайсыз бекеттер бетонмен қоршалып, белгіленген.

Сонымен қатарауру малдарды көметін мал қорымдарының айналасында санитариялық қорғау аймағы ретінде 1000 метрден кем емес қашықтықта жер телімдерін пайдалануға тиым салынатыны да ескертіледі!

Аурудың алдын алу мақсатында осы белгіленген жерлерде мал бағуға және шарауашылық жұмыстарын жүргізуге тиым салынатыны тағы да ескертіледі!

Сауран ауданында емханалар мен медпункттердің саны артатын болады

Сауран ауданында медицина саласына ерекше көңіл бөлініп келеді. Сондай-ақ, бірнеше елдімекендерде емханалар, медпункттер салынады деп жоспарланып отыр.

Сауран: Түркістан облысы әкімінің орынбасары Ескі Иқанда жаңадан салынған емхананы аралады

Түркістан облысы әкімінің бірінші орынбасары Зұлпұхар Жолдасов Ескі Иқан ауыл округіндегі бірқатар әлеуметтік нысандарды аралады. Соның бірі жаңадан салынған "AVICENNA-A" емханасы. Жобаға 2 млрд. 400 млн теңге инвестиция тартылған. Құрылтайшысы Усманкулов Адилбек. Құрылыс жұмыстары ағымдағы жылы басталған.

Отырар ауданы: «Туған жерге тағзым» акциясы аясында халыққа тегін медициналық қызмет көрсетті

Туған жерге тағзым, кіндік қаны тамған топырақты қастерлеу қазақ халқының әлмисақтан жалғасқан салты. Ол - ұлттық санамыздағы аса қастерлі ұғым. Туып өскен өлкеге еңбегімен елеулі болған азаматтар аз емес. Олар туған жерге, туған елге қызмет етудің бірегей жолы - адал еңбек деп біледі.

ШЫМКЕНТТЕ 14 МЕМЛЕКЕТТІК, 31 ЖЕКЕМЕНШІК ЕМXАНА БАР

Азаматтың тұрғылықты жері алғашқы медициналық көмек көрсететін ұйымға қадамдық қолжетімділгі ескерілгені дұрыс. Бұл жайында Шымкент қаласының Өңірлік коммуникациялар қызметінің баспасөз алаңында өткен міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесін жетілдіру бойынша жиында айтылды.

Медициналық-снитариялық алғашқы көмек көрсету ұйымдарына бекіту МСАК көрсету үшін негіз болып табылады және:

1) МСАК аумақтық қолжетімділігі;

2) МСАК ұйымын еркін таңдау;

3) МСАК маманын (жалпы практика дәрігері, учаскелік терапевт, учаскелік педиатр) еркін таңдау;

4) отбасылық қызмет көрсету;

5) меншік нысанына және ведомстволық тиістілігіне қарамастан МСАК ұйымдарының тең құқығы және адал бәсекелестігі қағидаттарымен жүзеге асырылады.

МСАК көрсететін денсаулық сақтау объектілеріне қадамдық қолжетімділік - халықтың демографиялық өсуін ескере отырып, (республикалық маңызы бар қаладағы аудандық) әкімшілік-аумақтық сақтай отырып, МСАК көрсететін денсаулық сақтау объектілеріне 20 минуттық қадамдық қолжетімділгі ескерілуі тиіс.

Бекіту науқаны кезінде МСАК ұйымына бекітілген тұлғалар қормен қызметтерді сатып алу шартын жасасқан жағдайда келесі жылғы 1 қаңтардан бастап МСАК алады.

Бекіту науқаны кезеңінде МСАК ұйымына еркін таңдау құқығын пайдаланбаған адам бұрын қызмет көрсетілген МСАК ұйымына бекітілген болып қалады.

Шымкент қаласы бойынша амбулаторлық деңгейде 14 мемлекеттік емхана және 31 жеке меншік медициналық орталықтар қызмет атқарады.

Бекітілген халық тіркелімі порталында 53 бастапқы медициналық санитарлық ұйымы қызмет атқарады. 14 мемлекеттік емханаға 625 мың халық тіркелсе, 39 жекеменшік емханаға 565 мың азамат тіркелген.

Шымкент қаласында 2023 жылғы 1 қаңтарында бекітілген халық тіркелімі базасында 1 174 142 азамат болған, 2023 жылғы 1 қыркүйегінде 1 190 730 азамат болған.

2023 ЖЫЛДЫҢ 7 АЙЫНДА 150 МЫҢНАН АСТАМ ШЫМКЕНТТІК СТАЦИОНАРЛЫҚ ЕМ ҚАБЫЛДАҒАН

МӘМС жүйесін енгізудің артықшылықтарына келер болсақ, медициналық қызметкерлердің орташа жалақысы өсті, жоғары технологиялық медициналық көмек (ЖТМК) көрсететін медициналық ұйымдар саны артып, қызметі қарқын алды. Оның ішінде, кардиохирургиялық, нейрохирургиялық және экстркорпаралды ұрықтандыру (ЭКО) қызметтері бар. Атап айтқанда, 2019 жылы 15 әйел, 2021 жылы 578 әйел, 2022 жылы 887 әйел ЭКО арқылы ана атанса, осы жылы 344 әйел босанып, 336 нәресте дүниеге келген.

МӘМС жүйесі енгелі тағы да қарқынды дамып жатқан бағыт, бұл, бауыр, бүйрек және 1 рет жүрек трансплантологиясы жасалды.

Сонымен қатар, ересектер мен балаларға арналған оңалту емі 2 есеге артқан. Оңалту ем шараларының да түрлері ұлғайған. Консультациялық диагностикалық көмек (КДК) көлемі де жыл сайын өсуде. Қымбат тұратын КТ, МРТ қызметі тегін көрсетілуде. 2022 жылы онкологиялық ауруды ерте диагностикалау үшін Позитронды эмиссиялық томография (ПЭТ) орнатылды.

Филиал мамандарымен сұранысқа жиі ие консультативтік-диагностикалық қызметтер (КДҚ) бойынша, сонымен қатар КТ/МРТ сияқты қымбат тұратын қызметтердің тұрғындарға қолжетімділігіне 2021-2022 жылдары және 2023 жыл тоқсан сайын мониторинг жасалып, нәтижесінде диагностика алғашқы 1-5 күнде жасалып, 10 күннен артық күттіру 9% дан 2 % -ға төмендеді.

Медициналық қызмет сапасын жақсарту мақсатында жүкті әйелдерге, балаларға, мектеп медицинасына, жастарға өз алдына қосымша қаржы қарастырылды.

Бұдан бөлек, амбулаториялық дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету (АЛО) бойынша тізімге енгізілген нозологиялар немесе аурулар деп аталатын топтардың саны 2,6 есеге, ал қаржыландыру 1,7 есеге өскен.

2019 жылы 182 901 адам стационарлық жағдайда ем алған болса, 2022 жылы 230 931 адам стационарлық ем қабылдаған, яғни 1,2 есеге ұлғайған. 2023 жылдың 7 айында 150 675 науқас стационарлық жағдайда емделген. Күндізгі стационарда 2019 жылы 48 816 науқас емделсе, 2022 жылы 71 205 науқас емделген, яғни көрсеткіш 1,5 есе көбейген.

ШЫМКЕНТТЕ САҚТАНДЫРЫЛҒАН АЗАМАТТАР САНЫ ТҰРҒЫНДАРДЫҢ 77,5% ҚҰРАЙДЫ

Бүгін Шымкент қаласының Өңірлік коммуникациялар қызметінің баспасөз алаңында міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесін жетілдіру бойынша атқарылған жұмыстар туралы Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының Шымкент қаласы бойынша филиалының директоры Құралбек Сабит Райымбекұлы баспасөз конференциясын берді.

2023 жылы қала аумағында 183 медицицналық ұйым қызмет көрсетуде. Оның 34-і мемлекеттік мекеме болса, қалған 149-ы жекеменшік медициналық ұйым.

Биылғы жылы медициналық қызметтерді сатып алу рәсімінің қорытындысы бойынша 183 медициналық қызмет көрсетушімен 112 582 636,12 мың теңге сомасына 442 шарт жасалды, оның ішінде: ТМККК (тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі) бойынша – 59 182 692, 18 мың теңге, МӘМС (міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру) бойынша – 53 399 943,94 мың теңге.

2023 жылғы 1 шілдедегі жағдай бойынша республика көлемінде сақтандырылғандар саны 82,82 % құраса, бұл көрсеткіш Шымкент қаласында 76,5% ға жетті.

Филиалға «Айкей СRM» ақпараттық жүйесі арқылы медициналық мекемелерге қатысты өтініштер саны 2021 жылы 59 524 болса, 2022 жылы 55 759, 2023 жылы 25 569 өтініш келіп түскен. Оның ішінде арыз-шағымдар, ұсыныстар, алғыстар және азаматтардың сала бойынша кеңес сұраған өтініштері бар.

Өтініштер мен ұсыныстардың азаюы және шағымдардың өсуі халықтың, сақтандырылған адамдардың, МӘМС жүйесі мен өз құқықтары туралы хабардарлығының артуымен байланысты.

ШЫМКЕНТТЕ ЕМХАНАЛАРҒА ӨЗ ЕРКІМЕН ТІРКЕЛУ НАУҚАНЫ БАСТАЛАДЫ

Шымкент қаласында 2023 жылдың 15 қыркүйек пен 15 қараша күндері аралығында 2024 жылға бастапқы медициналық-санитарлық көмек ұйымдарына өз еркімен тіркелу науқаны жүргізіледі.

Бүгін осы және басқа да ақпараттармен Шымкент қаласы денсаулық сақтау басқармасы басшысының орынбасары Дүйсенбаева Сауле Сансызбайқызы Ақпараттық-коммуникациялық орталығының баспасөз алаңында бөлісті.

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 13 қарашадағы № ҚР ДСМ-194/2020 «Медициналық-санитариялық алғашқы көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарына жеке тұлғаларды бекіту қағидаларын бекіту туралы» бұйрығына сәйкес, емханаға тіркелуге Электрондық үкіметтің «egov» веб-порталы арқылы жүзеге асырылады.

Сонымен қатар тікелей жүгінген кезде ұйымның бірінші басшысының атына жазбаша нысанда өтінімді ресімдеу мынадай санаттағын азаматтар бере алады:

1) зейнеткерлер;

2) мүгедектер;

3) қамқоршылар тағайындалған заң бойынша бала кезінен мүгедектер (осы санаттағы жеке тұлғалар, кәмелетке толғандар болуы мүмкін), сондай-ақ қорғаншылар немесе қамқоршылар, патронаттық тәрбиешілер және басқа да оларды алмастыратын адамдар Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес балаға қамқорлық жасауды, білім, тәрбие беруді, баланың құқықтары мен мүдделерін қорғауды жүзеге асыратын басқа да заңды өкілдері);

4) колонияларда өтеуші сотталғандар (өтеу орны бойынша);

5) студенттер, сондай-ақ медреседе оқитын студенттер;

6) мерзімді қызмет әскери қызметшілері;

7) шет мемлекеттерде туған балалар;

сәбилер, жетімдер, қарттар үйлері және т. б.;

9) сенімхат бойынша бекітуді ресімдейтіндер.

МСАК ұйымына тікелей жүгінген кезде МСАК ұйымының мамандары "Бекітілген халық тіркелімі" медициналық ақпараттық жүйесіне тіркеуге сұрау салуды ресімдейді. Ақпараттандыру ұйымының маманы тіркеуге сұрау салуды қарайды және өтінімді мақұлдау немесе дәлелді бас тарту туралы шешім қабылдайды.

МСАК ұйымдарына бекіту МСАК көрсету үшін негіз болып табылады және:

1) МСАК аумақтық қолжетімділігі;

2) МСАК ұйымын еркін таңдау;

3) МСАК маманын (жалпы практика дәрігері, учаскелік терапевт, учаскелік педиатр) еркін таңдау;

4) отбасылық қызмет көрсету;

Аумақтық қағидаттың негізінде учаскеге мамандарды бекіте отырып, МСАК учаскесі құрылады.

Шымкент қаласы бойынша амбулаторлық деңгейде мемлекеттік емхана және 31 жеке меншік медициналық орталықтар қызмет атқарады.