Алдымен көрмені тамашалаған көпшілік назарына бейне туынды ұсынылды. Шараға зиялы қауым өкілдері мен ұстаздар қатысып, автор мен оның кітабы жайлы пікірлерін білдірді. Жазушы Нұрдәулет Ақыш модератор болса, ҚР Мәдениет саласының үздігі Мақсат Айтжан кешті тізгіндеді. Шара барысында әсем әндер шырқалып, оқушылар мен студенттер өлең оқыды. Аталған кітаптың тұсауы кесіліп, көпке жол тартты. Кешті облыстық кітапхана басшысы Жанат Шардарбекова қорытындылап, келген қонақтарға алғысын білдірді.

Жақында жарық көрген «Әліппенің» әдістемесіне авторы 7 жылын сарп еткен. Балалардың ең алғашқы танымдық кітабы саналатын кітапты зерттеп, бүгінде көпшілікке ұсынып отыр. Нәтижесінде оқушылар көмекші кітаппен әліппені тереңдетіп оқи алады. Ділдәгүл Нұрмаханбет өз кезегінде көп жылдық тәжірибесін жаңа оқулықта кеңінен қолданғанын, кітапты 12 рет талдау сараптау қызметінен өткізкенін атап өтті. Тіпті 7 рецензия жазған. Көрнекі құрал мұғалімге плакат формасында және балаларға жұмыс кітабы формасында дайындалған. Көмекші оқу құралында автор балалар ойын дамыту үшін ойындар мен логикалық сұрақтарды көбірек пайдаланған.

Автор бұл еңбекті жазуға ба­ла­лардың ойлау қабілетін арттырып, сөйлеу дағдысын дамытатын сапалы көрнекі құралдар­дың аздығы, сондай-ақ мектеп бағдарламасына «Әліппенің» орнына «Сауат ашу» пәнінің ен­гізілгені түрткі болғанын айтты. Жеті жылға жуық уақытын оқу-әдістемелік құралын жазу ісіне арнаған автор ұлттық педагогика мен адамгершілік этикаларын білім беру үрдісімен ұш­тастырудың кемшін тұстары бар екеніне қынжылыс білдірді. Осы орайда ірі қалалардағы кітап дүкендеріндегі балаларға арналған өнімдерге сараптама жасай жүріп, әсіресе бастауыш сыныптарға арналған көрнекі құралдардың аздығына көз жет­кіздім дейді автор.

– Елімізде оқулық шығара­тын баспалар оқу әдебиетін шы­ғарумен шектеліп, пәнге арналған көрнекі құралдарға жеткілікті кө­ңіл бөлмей келеді. Мектеп мұ­ға­лімдерімен әңгіме барысын­да көрнекі құралдардың жетіс­пеушілігінен әдістемелік құрал­дарды өздері қолмен жасауына тура келетінінен хабардар болдым. Нарықты зерттеп, зерделей келе «Әліппені» оқытуға арнал­ған әдістемелік хрестоматиялық көмекші оқу құралын жазу қа­жет­тігіне көзім жетті. Әрине, оқу құралын жазардан бұрын бала­лар әдебиеті нарығын көп зерттеуге, тиісті министрліктің бағдарламаларымен танысуға тура келді. Бастауыш сынып ме­то­дикасын зерделегеннен ке­йін көрнекі құралдың жоба­сы жасалды. Алайда айтуға оңай бол­ғанмен, балалардың сұранысын, олардың таным-түсінігін меңгеру қиын­ға соқты, – дейді Ділдәгүл Нұрмаханбет.

Бұған дейін жарық көрген «Әліппе» оқулық­та­рын, әде­биет­терді, сөздіктерді, әдістемелік кітап­тар­ды зерттеуге біршама уақытын арнаған автор бұл әдіс­темелік құралдағы тапсырмаларды балалар­дың мейлінше еркін әрі жылдам меңгеруіне бағыт­тап отыр.

Көрнекі құралда балаларға әріп­терді таныту, оқуға, жазуға үйрету, яғни сауатын ашуда ұлт­тық салт-дәстүр арқылы тәрбие беру үлгісімен өрнектелген суреттер мен мәтіндер білім беру­дің дәстүрлі әдістерімен бе­рілген. Бастауыш сыныптағы әдіс­темелердің барлық талапта­рына мән бере отырып, автор көр­некі құралдың мұғалімге пла­кат және балаларға жұмыс кітабы формасында дайындауға басымдық беріп отыр. Білім беру дағдыларының дәстүрлі әдістемесін қамтамасыз ететін әдіс­темелік құрал түрлі-түсті суреттермен безендендірілген.

Ділдәгүл Нұрмаханбеттің айтуын­ша, 5-7 жас­тағы бала­лар­дың ойлау, сөйлеу және жазу қабі­летін дамытатын әдістемелік-хрестоматиялық құ­­рал­ды пайдалану мұғалім мен оқушы арасында түсінісу мен із­дену формаларына жол ашады. Білім есігін жаңа ашқан баланың сөйлеу, ойлау, жазу дағдыларын дамытуда және жеке тұлғасын қалыптастыруда көрнекі құрал ұстаз бен оқушы арасында ма­ңызды қарым-қатынас құралы іспетті. Сабақта осындай көр­некі құралдарды қолдану баланың дүние танымын арттыруға ықпал етеді. Бұл көмекші оқу құрал­да балаларға әріптерді таныту, сөз­дерді, мәтіндерді оқыту, ойлау қабілетін дамыту, сөздік қо­рын ұлғайту және адамдармен, қоршаған ортамен дұрыс қарым-қатынас жасау­ға дағдыланды­ру сияқты тәсілдерге басымдық берілген. Оқу құралында бастауыш сыныптарда қол­данылатын айтылым, тыңдалым, оқылым, жазылым қағидалары сақталған.

Автор хрестоматияны жазу ісін­де мектеп мұға­­лімдерінің, оқу­шылардың ұсыныстары мен қа­жет­тіліктерін басшылыққа ал­ғанын жеткізді. Қазіргі кезде «Әліп­пенің» әдістемесіне қызығушы­лық танытушылар мектепке дейінгі дайындық кезеңінде де балалардың білім беру дағдысын арттыруда тиімділігі жоғары болады деген сенімде.

– Ұлттық педагогика мен адамгершілік этикалары арқылы білім беру дағдыларының дәстүрлі методикасын қамтамасыз ететін, түрлі-түсті әдістемелік суреттермен безендендірілген, 5-6-7 жастағы балалардың ойлау, сөйлеу және жазу қабілетін дамытатын әдістемелік – хрестоматиялық құралды пайдалану – мұғалім мен оқушы арасында түсінісу мен іздену формаларына жол ашады. Білім есігін жаңа ашқан баланың сөйлеу, ойлау, жазу дағдыларын дамытуда және жеке тұлғасын қалыптастырауда көрнекі құрал ұстаз бен оқушы арасында маңызды қарым-қатынас құралы болып табылады. Сонымен қатар әр баламен жеке жұмыс жасауға мүмкіндік береді. Сабақта осындай көрнекі құралдарды қолдану – баланың дүние танымын арттыруға да көмектеседі. Бұл көмекші оқу құралында балаларға әріптерді таныту, сөздерді, мәтіндерді оқыту, ойлау қабілетін дамыту, дұрыс сөйлеуге үйрету, сөздік қорын ұлғайту және адамдармен, қоршаған ортамен  дұрыс қарым-қатынас жасауға дағдыландыру, достыққа, отансүйгіштіке, адалдыққа, адамгершілікке тәрбиелеу әдістері – бастауыш сыныптарда қолданылатын айтылым, тыңдалым, оқылым, жазылым қағидалары сақталынып, ұлттық педагогика негізінде кірістірілген. Көрнекі құралда балаларға әріптерді танытуға, оқуға, жазуға үйрету, яғни сауатын ашуда ұлттық салт-дәстүр арқылы тәрбие беру үлгісімен өрнектелген суреттер мен мәтіндер білім берудің дәстүрлі әдістерімен берілген. Жоғарыда айтқанымдай, бастауыш сыныптағы әдістемелердің барлық талаптарын сақтау жолында  күш-жігерімді аянбадым. Көрнекі құрал мұғалімге плакат формасында және балаларға жұмыс кітабы формасында дайындалған.

Әрине, бұл еңбекті зерттеп жазу да, оны жарыққа шығару да оңай шаруа болған жоқ. Көрнекі құралды жарыққа шығару барысында әр баспалдақтан өткен сайын, қиындығын көріп келемін. Балалардың мектепте терең білім алуына аз да болса үлес қоссам деген арманым бар. Сол арман, мақсатымды орындау жолында бар күшімді, білімімді салып тер төктім, ешнәрседен аянбадым. Барлық қиындыққа төздім, қаржылық шығындарды көтердім. Шындығында көрнекі құралды жарыққа шығару үшін  басымды тауға да, тасқа да ұрдым десем болады. Рухани әрі физикалық тұрғыдан қатты шаршаған кездерім де болды.  

Мұндай жобаны жүзеге асыру барысында ұсақ шығындар білінбей кете береді екен. Мысалы, Алматының оқулық сататын кітап дүкендерін аралап сараптама жасау, кітаптар сатып алу, суретшілерді Ә.Қастеев атындағы мұражайға апару, Орталық мұражайға, Өнер академиясына, Алматы Мемлекеттік университетіне, Суретшілер Одағына  бірнеше рет бару, суретшілердің көрмелерін аралап суретшілерді таңдау, суретшілер мен дизайнерлердің байланыс телефондарын іздеп, мекемелерге қоңырау шалу, баспаханаларға барып өнімді бастыру бағасын анықтау және осының бәрін жүйелеп сарапқа салып отыру үшін қанша уақыт, қаржы кетті. Аталған обьектілерге бару үшін күнделікті интернетті ақтарып, мекен-жайларын, телефондарын анықтап біліп отыру, суретшілердің электронды пош­тама салып жіберген суреттерін сараптау, суреттер ұнамай қалса, басқа суретшіні және дизайнерді іздеу сияқты жұмыстар көп болды. Көрнекі құралдың мәтінінде этнографиялық заттар мен методикалық сюжеттік суреттер салынатындықтан, суретшілерді таңдау жұмысы да айларға созылды. Өйткені жас суретшілер ұлттық этнографияны жақсы білмейді.  Ал классик суретшілер сурет салуға қомақты ақша сұрайды. Сондықтан арзан, әрі сапалы сурет салатын суретшіні іздеуге көп уақыт кетті – дейді Ділдәгүл Нұрмаханбет.

«AQ-QARA.KZ» - ақпарат