Ол 40 жылға жуық уақыт шахматпен айналысқан. ІІ орын жүлдегері атанған Әселай Сейдулла 10 сыныпта оқиды. Ал ІІІ орынды иеленген Сман Мүтәлиев 30 жыл үзілістен кейін шахмат тақтасын қайта қолға алған. Енді осы үш ойыншы да бір айдан соң Түркістан қаласында болатын гранд-финалда өнер көрсетеді.

Сондай-ақ, жартылай финал қорытындысы бойынша 13 жасар Әсия Асылхан «Әйелдер арасындағы үздік көрсеткіш», Еркебұлан Ерболатұлы «16 жасқа дейінгі үздік қатысушы» және Есбол Сәбденов «50 жастан асқан үздік ойыншы» аталымдары бойынша марапатталды. Әр аталым иесіне 30 мың теңгеден ақшалай сыйлықтар табыс етілді.

Сонымен қатар, турнирдің 10 қатысушысы жасөспірімдер және жастар арасында 8 дүркін Қазақстан чемпионы, халықаралық деңгейдегі шахмат шебері Әсел Серікбаймен бір мезеттік ойын сеансына қатысу мәртебесіне ие болды.

Айта кетсек, осыдан бір ай бұрын Қазақстан шахмат федерациясы өңірлердегі интеллектуалды спорт түрін дамыту үшін «Шахмат керуені» жобасын қолға алған еді. Ұлттың зияткер ұрпағын қалыптастыруды мақсат еткен жобаға «Freedom Broker» компаниясы бас демеушілік жасап отыр.

Осы тұста айта кетер болсақ, ҚР Мәдениет және спорт министрлігі жыл басында Үкіметтің «Қазақстан Республикасында шахматты дамытудың 2023-2027 жылдарға арналған кешенді жоспарын бекіту туралы» қаулысын дайындағаны белгілі.Жоспар аталған спорт түрін дамытудың бірнеше бағытын қарастырады. Мәселен, мектеп бағдарламасына шахмат енгізу үшін білім беру бағдарламаларын әзірлеу, сондай-ақ жалпы білім беретін мектептердің оқу жоспарларына шахмат бойынша факультатив енгізу, шахмат секцияларын кеңейту, шахматты ұлттық мектеп және студенттер лигасының бағдарламасына енгізу жоспарланып отыр.

Бұдан басқа, педагогикалық бағыттар бойынша жұмыс істеп тұрған кафедралар базасында шахмат мұғалімдерін даярлау бойынша ЖОО штатында бірліктер бөлу, ЖОО-да шахмат клубтарын ашу ұсынылды. Басқа бағыттар шахматты ақпараттық қолдауды және насихаттауды, оның ішінде турнирлер мен жарыстарды, соның ішінде халықаралық жарыстарды өткізуді көздейді. Жоспарды іске асыру келесі нәтижелерге әкеледі деп күтілуде:

Жалпы білім беретін мектептерде шахмат бойынша факультатив (курс) енгізу.

Бастауыш сынып балаларын 20% үлесімен шахматпен оқытумен қамту.

Білім беру ұйымдарында кемінде 200 шахмат клубын ашу.

Шахматтан ҚР құрама командасының (шахматтан ұлттық құрама командасы) әлемнің ТОП-10-на кіруі.

20 жасқа дейінгі қазақстандық шахматшылардың «халықаралық гроссмейстер» спорттық атағын алуы.

Әлем, Азия чемпионаттарында, шахмат олимпиадасында және басқа да FIDE ресми чемпионаттарында қазақстандық шахматшылар жеңіп алған медальдар санын ұлғайту.

Шахмат бойынша кемінде 500 педагог даярлау.

Кемінде 250 кадрды қайта даярлау және біліктілігін арттыру.

Шахмат - бұл қызықты ойын ғана емес, сонымен қатар миға арналған ерекше жаттығу. Шахмат стратегиялық ойлау, жоспарлау, шоғырлану, логика және проблемаларды шешу сияқты әртүрлі интеллектуалды дағдылардың дамуына ықпал етеді. Көптеген ғылыми зерттеулер шахмат ойыны интеллект пен когнитивті қабілеттің дамуына оң әсер ететіндігін дәлелдейді.

Мемфис университетінің зерттеушілері жүргізген зерттеуге сәйкес, шахмат есте сақтау мен ден қоя білуді жақсартады. Сондай-ақ шахмат ойнау кезінде ми визуализация мен бейнелі ойлаудың қабілетін қолданады, сол арқылы нейрондар арасындағы байланыс нығайып, ақпаратты есте сақтау мен талдау қабілеті жақсарады.

Массачусетс технологиялық институтының (MTИ) зерттеушілері шахмат ойыны шығармашылық ойлауды дамытуға көмектесетінін көрсетті. Шахмат тапсырмалары ойыншыдан әртүрлі жағдайларда жаңа идеялар мен шешімдерді табу қабілетін дамыта отырып, стандартты емес және ерекше шешімдерді табуды талап етеді.

Жоғары деңгейлі шахматшылар да шахматтың интеллектіні дамытудағы пайдасы туралы өз пікірлерін айтады. Бұрынғы шахмат әлем чемпионы Гарри Каспаров шахмат оған қиын жағдайларда жүйелі ойлау, талдау және шешім қабылдау қабілетін дамытуға көмектескенін атап өтті. Ол шахмат тек ақыл-ой дағдыларын ғана емес, сонымен қатар шыдамдылықты, өзін-өзі тәрбиелеуді және өзіне деген сенімділікті арттыра отырып, мінезді де қалыптастыратынын айтады.

Шахматтың интеллектінің дамуына көптеген жағымды әсерлері бар екені анық. Әрі ол барлық жас топтары үшін қолжетімді және арнайы дағдылар мен жабдықтарды қажет етпейді. Егер сіз өзіңіздің интеллектіңізді дамытып, танымдық қабілеттеріңізді арттырғыңыз келсе, шахмат ойнауды дағдыға айналдыруыңыз керек.

«AQ-QARA.KZ» - ақпарат