Түркістан облысы ПД Ұйымдасқан қылмысқа қарсы күрес басқармасының қызметкерлері жедел-іздестіру іс-шаралары барысында, Түркістан қаласында контрафактілік өнім дайындаған жасырын цехті анықтап, оның қызметіне тосқауыл қойды.

Бұл жайт ҚР ҚК 222-бабы 1-бөлігі "Тауар белгісін, қызмет көрсету белгісін, фирмалық атауын, географиялық көрсеткішін және тауар шығарылған жердің атауын заңсыз пайдалану" бойынша Түркістан ҚПБ-ға тіркеуге алынды.

Нәтижесінде полицейлер 4 ер азаматты анықтады. Оның бірі контрафактілік өнім дайындауды ұйымдастырушы, яғни Түркістан қаласының тұрғыны болса, қалған екеуі де Түркістан қаласының тұрғындары және 1 Өзбекстан азаматы.

Жедел уәкілдер аталмыш үйдің ауласын тінту кезінде, 40 келі қаптарға оралған ұнтақ затты тапты, олардың саны шамамен 200 дана. Сонымен қатар электронды таразылар, тығыздағыш машиналар және басқа да заттай дәлелдемелер тәркіленді. Ұнтақты заттың жалпы салмағы 8 тоннадан асты.

Аталған ер азаматтар қаптағы ұнтақтарды полиэтилен пакеттерге шамалап салып, яғни "Ariel", "Миф", "Tide" және "Persil" сияқты кір жуғыш заттардың белгілі брендтерін қолдан жасаған. Полицейлер жинақталған материалдарды шешім қабылдау үшін Түркістан облысы бойынша Экономикалық тергеу департаментіне жолдады.

ҚР Қылмыстық Кодексiнің 222-бабында «Тауар белгісін, қызмет көрсету белгісін, фирмалық атауды, географиялық нұсқаманы және тауар шығарылған жердің атауын заңсыз пайдалану»:

1. Бөтен тауар белгісін, қызмет көрсету белгісін, фирмалық атауды, географиялық нұсқаманы және тауар шығарылған жердің атауын немесе бiртектес тауарларға немесе көрсетілетін қызметтерге арналған соларға ұқсас белгілемелерді заңсыз пайдалану, егер бұл іс-әрекет iрi залал келтiрсе, – 

сексен айлық есептiк көрсеткiшке дейiнгi мөлшерде айыппұл салуға не сол мөлшерде түзеу жұмыстарына, не сексен сағатқа дейiнгi мерзiмге қоғамдық жұмыстарға тартуға, не жиырма тәулікке дейінгі мерзімге қамаққа алуға жазаланады. 

2. Қазақстан Республикасында тiркелмеген тауар белгісіне, қызмет көрсету белгісіне, географиялық нұсқамаға және тауар шығарылған жердің атауына қатысты ескертпе таңбалауды заңсыз пайдалану, егер бұл іс-әрекет iрi залал келтiрсе, – 

сексен айлық есептiк көрсеткiшке дейiнгi мөлшерде айыппұл салуға не сол мөлшерде түзеу жұмыстарына, не сексен сағатқа дейiнгi мерзiмге қоғамдық жұмыстарға тартуға, не жиырма тәулікке дейінгі мерзімге қамаққа алуға жазаланады. 

Ескертпе. Осы бапта көзделген іс-әрекетті алғаш рет жасаған адам залалды өз еркімен өтеген жағдайда қылмыстық жауаптылықтан босатылады делінген.

Ескерту. 222-бап жаңа редакцияда - ҚР 20.06.2022 № 128-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

Кентау қалалық полиция бөліміне жергілікті тұрғын арызданып келген. Жәбірленуші азаматтың айтуынша, оның құрылыс жұмыстары бітпеген үйіне ұры түскен. Яғни, үйдің есігін белгісіз біреу бұзып, ішінде тұрған цемент араластыратын (миксер) техникасын жымқырып кеткен. Шығын көлемі 270 000 теңге. Аталған жайт ҚР ҚК-нің 188-бабы «Ұрлық» бойынша тіркелді.

Орын алған ұрлық қылмысын ашып, күдіктіні анықтау мақсатында, тәртіп сақшылары бірден іске кірісті.

Нәтижесінде күдікті ер адам тәулік ішінде анықталды. Тексеру кезінде күдікті ұрлап алған құрылғыны 50 мың теңгеге бас пайдасының қажеттілігіне сатып жібергені анықталды. Қазіргі таңда сотқа дейінгі тергеу амалдары жүргізілуде.

Түркістан облысының полицейлері ұрлық қылмысының алдын алу үшін, үйге, сауда орындарына, қоймаларға, ғимараттарға бейнебақылау камераларын орнату қажеттігін ескертеді.

Айта кетейік, ҚР Қылмыстық Кодексінде ұрлық, яғни бөтеннің мүлкін жасырын жымқыру мүлкі тәркіленіп немесе онсыз, бір мың айлық есептiк көрсеткiшке дейiнгi мөлшерде айыппұл салуға не сол мөлшерде түзеу жұмыстарына не сегіз жүз сағатқа дейінгі мерзімге қоғамдық жұмыстарға тартуға не үш жылға дейiнгі мерзімге бас бостандығын шектеуге не сол мерзімге бас бостандығынан айыруға жазаланады.

Мынадай:

 1) адамдар тобының алдын ала сөз байласуымен;

2) алып тасталды - ҚР 21.01.2019 № 217-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

3) алып тасталды - ҚР 27.12.2019 № 292-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

4) ақпараттық жүйеге заңсыз кіру не телекоммуникациялар желісі бойынша берілетін ақпаратты өзгерту жолымен жасалған ұрлық мүлкі тәркіленіп, үш мың айлық есептiк көрсеткiшке дейiнгi мөлшерде айыппұл салуға не сол мөлшерде түзеу жұмыстарына не бір мың екі жүз сағатқа дейінгі мерзімге қоғамдық жұмыстарға тартуға не бес жылға дейiнгі мерзімге бас бостандығын шектеуге не сол мерзімге бас бостандығынан айыруға жазаланады.

 3. Мынадай: 

1) ірi мөлшерде;

2) бірнеше рет: 

3) тұрғын, қызметтiк немесе өндiрiстiк үй-жайға, қоймаға не көлік құралына заңсыз кiрумен жасалған ұрлық – мүлкi тәркiленіп, екі жылдан жетi жылға дейiнгi мерзiмге бас бостандығын шектеуге, не сол мерзімге бас бостандығынан айыруға жазаланады.

 4. Мынадай: 

1) қылмыстық топ жасаған; 

2) мұнай-газ құбырынан; 

3) аса iрi мөлшерде жасалған ұрлық – мүлкi тәркiленiп, бес жылдан он жылға дейiнгi мерзiмге бас бостандығынан айыруға жазаланады деп жазылған. Бұл ұрлық қылмысын ашу мақсатында полицейлер жедел-іздестіру жұмыстарын жүргізді. Жан-жақты тексеру жұмыстарын жүзеге асыру үшін ақпарат көздеріне сүйенді. Соның нәтижесінде күдікті егде жастағы әйел анықталып, полиция бөліміне жеткізілді. Белгілі болғандай күдікті әйел мейрамханаға қонақ ретінде келген. Содан қараусыз тұрған ұялы телефонды көріп жымқырған. Айғақты зат ретінде ұялы телефон тәркіленіп, заңды иесіне қайтарылды. Қазіргі таңда тергеу амалдары жалғасуда. Түркістан облысының полицейлері азаматтарға қырағы болуды және ұялы телефондарды қараусыз қалдырмауды ескертеді.

Сарыағаш АПБ-ға банктердің бірінен қатынас хат келіп түсті. Жәбірленуші тараптың айтуынша, белгісіз біреу банк қосымшасы арқылы 2021 жылы жалған тауар сату-сатып алумен айналысып, банкке 12 500 000 теңге шығын келтірген. Полиция қызметкерлері аталған жайтты ҚР ҚК-нің 190-бабы «Алаяқтық» бойынша тіркеді.

Банкке ірі көлемде шығын келтірген күдіктіні ұстап, қылмысты ашу мақсатында сарыағаштық тәжірибелі полицейлерден арнайы топ құрылды. Олар тиісті іздестіру шараларын жүргізіп, куәлардан жауап алды. Жан-жақты атқарылған жұмыс нәтижесінде, ақпарат көздері арқылы күдікті ретінде жергілікті тұрғын анықталды. Оқиғаның мән-жайын анықтау мақсатында, жас жігіт полицияға жеткізілді.

Белгілі болғандай, күдікті кәсіпкер ретінде тіркеліп, банк қосымша арқылы өзі сатушы, өзі сатып алушы болып, бірнеше рет сату-сатып алу операцияларын жасаған. Алайда ешқандай тауар алмай, ақшаны өз қажеттілігіне жұмсап жіберген. Қазіргі таңда ер адам қамауға алынып, сотқа дейінгі тергеу амалдары жүргізілуде. Түркістан облысының полицейлері азаматтарға алаяқтардың айласына алданбай, барынша абай болуды ескертеді.

ҚР Қылмыстық Кодексi 190-бабында «Алаяқтық»:

1. Алаяқтық, яғни бөтеннің мүлкін жымқыру немесе алдау немесе сенімді теріс пайдалану жолымен бөтен мүлiкке құқықты иемдену – 
мүлкі тәркіленіп, бір мың айлық есептiк көрсеткiшке дейiнгi мөлшерде айыппұл салуға не сол мөлшерде түзеу жұмыстарына не алты жүз сағатқа дейінгі мерзімге қоғамдық жұмыстарға тартуға не екі жылға дейiнгi мерзiмге бас бостандығын шектеуге не сол мерзiмге бас бостандығынан айыруға жазаланады. 

2. Мынадай: 

1) адамдар тобының алдын ала сөз байласуымен; 

2) алып тасталды - ҚР 21.01.2019 № 217-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

3) адам өзінің қызмет бабын пайдалана отырып; 

4) ақпараттық жүйені пайдаланушыны алдау немесе сенімін теріс пайдалану жолымен; 

5) мемлекеттік сатып алу саласында жасалған алаяқтық – 

мүлкi тәркiленiп, белгілі бір лауазымдарды атқару немесе белгілі бір қызметпен айналысу құқығынан үш жылға дейінгі мерзімге айыра отырып немесе онсыз, төрт мың айлық есептiк көрсеткiшке дейiнгi мөлшерде айыппұл салуға не сол мөлшерде түзеу жұмыстарына не бір мың сағатқа дейінгі мерзімге қоғамдық жұмыстарға тартуға не төрт жылға дейiнгi мерзiмге бас бостандығын шектеуге не сол мерзімге бас бостандығынан айыруға жазаланады. 

3. Мынадай: 

1) ірі мөлшерде; 

2) мемлекеттiк функцияларды орындауға уәкiлеттiк берілген адам не оған теңестiрiлген адам не лауазымды адам не жауапты мемлекеттік лауазымды атқаратын адам жасаған алаяқтық, егер ол өзінің қызмет бабын пайдалануымен ұштасса; 

3) екі немесе одан да көп адамға қатысты; 

4) бірнеше рет жасалған алаяқтық – 

мүлкi тәркiленіп, үш жылдан жеті жылға дейінгі мерзiмге бас бостандығын шектеуге не сол мерзiмге бас бостандығынан айыруға, ал 2) тармақта көзделген жағдайларда, мүлкi тәркiленіп, белгiлi бiр лауазымдарды атқару немесе белгiлi бiр қызметпен айналысу құқығынан өмір бойына айыра отырып, жымқырылған мүліктің он еселенгеннен жиырма еселенгенге дейінгі мөлшерінде айыппұл салуға не үш жылдан жеті жылға дейінгі мерзiмге бас бостандығынан айыруға жазаланады. 

4. Осы баптың бiрiншi, екiншi немесе үшiншi бөлiктерiнде көзделген іс-әрекеттер, егер оларды: 

1) қылмыстық топ жасаса; 

2) аса iрi мөлшерде жасалса, – 

мүлкi тәркiленiп, белгілі бір лауазымдарды атқару немесе белгілі бір қызметпен айналысу құқығынан өмір бойына айыра отырып немесе онсыз, бес жылдан он жылға дейiнгi мерзiмге бас бостандығынан айыруға жазаланады делінген.

Мүмкіндігі шектеулі жандардың қатысуымен шығармашылық кеш өтті. Шарада талантымен танылған өнерпаздар түрлі қолөнер туындыларын ұсынып, ән-биден шашу шашты.

Шымкентте қалалық ішкі саясат және жастар істері жөніндегі басқармасы және «Халқыма тағзым» мүгедектер қоғамы» қоғамдық бірлестігінің ұйымдастыруымен Жастар ресурстық орталығында мүмкіндігі шектеулі талантты жастардың арасында шығармашылық кеш өтті. Кеш аясында келушілер жас қолөнер шеберлерінің көрмесін де тамашалады.

Жобаның мақсаты – мүмкіндігі шектеулі жастарға кедергісіз орта қалыптастыру, өмір сүру сапасын арттыру және өмірдің барлық салаларында қызметтерге қолжетімділігін қамтамасыз ету мәселелерін шешу.

Жалпы осыған дейін аталмыш іс-шаралар кешені аясында жастарға арналған арнайы мемлекеттік бағдарламалар мен кәсіпкерлікті меңгеру бойынша курстар, қаланың көрікті жерлері мен мәдени мұражайларға экскурсия жасау, үстел теннисі және шахматтан турнир және жас қолөнер шеберлерінің көрмесі өткізілген болатын.

Бүгін осы іс-шаралар қорытындыланып, жеңімпаздар мен белсенді қатысушылар марапатталды.

Жиында сөз алған Шымкент қаласы Ішкі саясат және жастар істері жөніндегі басқармасының басшысы Мұратжан Шотанов еліміздегі азаматтарды мүмкіндігі шектеулі деп бөлмей, барлығына бірдей қолдау көрсетілетінін атап өтті.

– Шымкент қаласында жастардың сапалы білім алуына, шығармашылықпен айналысып, мүмкіндіктерін толық ашуына барынша жағдай жасалып келеді. Өнер-білімге жаны құштар жастардың қоғамдық өмірге белсене араласуына осындай іс-шаралардың тигізер көмегі көп. Сонымен қатар, риясыз көңілмен өнерлерін паш еткен ерекше жастарға ризашылығымды білдіремін, - деді МұратжанШотанов.

Ал ерекше жас шеберлердің қолынан шыққан көрмеге қойылған бұйымдар көпшілікті тәнті етті. Кеш соңы концерттік бағдарламамен жалғасты.

АудандықішкісаясатбөліміжәнеАдамиәлеуеттідамытубөлімініңбіргеліктімектепоқушыларыныңдемалысынтиімдіпайдаланунегізіндеДостықауылдықокругінеқарастыбіліммекемелерінің 9-11 сыныпбітірушіоқушыларына “Дінисауаттылықтыарттыру” тақырыбындадіниэкстремизмжәнетерроризмніңалдыналумақсатындакездесуұйымдастырылды. КездесубарасындааудандықкерағарағымдардыңқазіргітаңдағыинтернетарқылыжүргізіліпотқанжұмысыжәнеҚазақстанРеспубликасының “Діниқызметжәнедінибірлестіктер” туралызаңыайтылды. Кездесуеркінформаттасұрақ-жауапалмасунегізіндеөткізілді. Кездесубарысындақазақхалқынадінніңқалайкелгеніжәнедеқазіргіуақыттакерағарағымдарданзардапшеккеназаматтардыңжай-күйіайтылыпөтті.ХІ-ХІІ ғасырларда Ислам халифатының саяси қуаты кеміп, дін насихатын күшпен жүргізу мүмкін емес жағдай орнады. Осы тұста Орталық Азияда Түркістан діни мектебінің негізін салушы Қожа Ахмет Ясауи және оның ізбасарлары Дешті Қыпшақ халқының Ислам дінін қабылдауына ерекше еңбек сіңірді. Түркістан діни мектебінің негізін салушы Құл Қожа Ахмет Яссауи көне Исфиджаф қаласында ХІ ғасырдың екінші жартысында софы Ибраһим шайхы мен Қарашаш ананың шаңырағында дүниеге келді (Фуат Көпірұлы, «Түркі әдебиетіндегі алғашқы сопы-ақындар», 31-34 беттер). Фуат Көпірұлы ортағасырлық тарихи деректерге сүйене келе, Қожа Ахмет Ясауидің қолөнермен шұғылданған сопы екенін, дүние ісіне көп мән бермейтін, бойына керемет дарыған тақуа адам болғанын айтады. Дүниенің түкпір-түкпірінен келген ғалымдар Қожа Ахмет Ясауимен сөз таластырып, жеңілгенін, оның діни көзқарасына қарсы болған жергілікті тұрғындардың оны арандатпақ болғанын, бірақ әулиелігінің арқасында өзіне төнген қауіптің алдын алып отырғанын жеткізеді. Бұл деректер оның «Диуани хикметінде» де баяндалады. Айталық, Қорасан ғұламасы Баба Машын Қожа Ахмет Ясауимен пікір таластырып, оның хикмет іліміне бас ұрған еді.Қожа Ахмет Ясауи өмір сүрген ХІІ-ХІІІ ғасырларда Түркістан Ислам әлемінің солтүстік шекарасы саналатын. Исламның алғашқы дәуірлерінде дінді тарату фатх жорықтары арқылы жүргізіліп, шекара аймақтар «рибат» (кәпірлермен соғысқан кездегі аттың қазығы қағылған жер) деп аталатын. Ал Ясауи дәуірінде рибаттар нәпсі тәрбиесімен айналысатын діни тәлім-тәрбие беретін ошақтарына айналды. Сопылық ілімде топырақты күшпен жаулап алу оңай, ал адамның рухы мен болмысы жаулануы қиын қамал болып есептелінеді (Д.Кенжетай, «Қожа Ахмет Ясауи дүниетанымы», 113-бет). Осы тұста сопылар хақ дінді этикалық және моральдық құндылықтар арқылы насихаттауды жүзеге асырды. Оның бұл ұстанымы Құран Кәрімнің: «Дінде зорлық жоқ» («Бақара» сүресі,  256-аят), «Егер жаратушы қалағанда жер бетіндегі адамдардың бәрі иманға келер еді. Олай болса сен адамдардың иманға келуі үшін оларды зорлық жасаймысың» («Юнус» сүресі, 99-аят) деген үкімдеріне негізделген еді.Қожа Ахмет Ясауидің барынша толерантты болғанына оның өмірінен жарқын мысалдар келтіруге болады. Түркістандағы жергілікті халықтың 20 жыл бойы зорлық-зомбылығына сабыр етіп, баласы Ибраһимді қастандықпен өлтірген адамға мінген атын беріп, қызын ұзатуы, Қожа Ахмет Ясауидың аса төзімді, дегдар жан екенін көрсетеді. Ол бейбіт ұстанымының арқасында көне түркі дәстүрі мен Исламды қабыстырды. Сол арқылы діни һәм мәдени қақтығыстар арасынан жол таба алды.Әл-Хазини өз еңбегінде Қожа Ахмет Ясауидің кемелдікке жетудің мәкан, заман, ихуан, рабт-сұлтан атты төрт қағидасын бекіткенін алға тартады. Мәкан қағидасы бойынша адамның өмір сүретін отаны және рухани сұранысын қанағаттандыратын діни мекені (мешіт, медресе, текке) болуы керек. Заман қағидасы бойынша ақиқатты тануға талап білдіруші уақытты тиімді пайдалануы тиіс. Ихуан (бауырластық) қағидасы бойынша ақиқат жолына бетбұрыс жасаған сопы төңірегіндегі адамдарды бауырына баса білуі керек. Рабт-сұлтан қағидасы бойынша салих мұсылман мемлекет басшысына бағынып, оған адал болуы қажет (Әл-Хазини, Жауаһирил-әбрар би Әмуажил бихар, 109-112 беттер).Қожа Ахмет Ясауидің тағы бір ерекше қыры оның шығармашылығының түркі тілінде жазылуы еді. Сол дәуірде ғылым мен әдебиеттің тілі араб пен парсы тілі бола тұра, ол өз еңбектерін түркі тілінде жазды.Әл-Хазинидің айтуына қарағанда, Қожа Ахмет Ясауидің 99 000 шәкірті болған. Басқа бір аңыз бойынша Ясауидің қасында 12 000 сопының болғаны айтылады. Оның алғашқы халифасы Мансұр ата (1197 жылы қайтыс болды), екінші халифасы Саид ата Хорезми (1218 жылы қайтыс болды), үшінші халифасы атақты Хәкім ата Сүлеймен Бақырғани, төртінші халифасы Мұхаммед Даншмент Зарнұқи болды.Қожа Ахмет Ясауи негізін салған Түркістан діни мектебін Суксук ата, Тилки ата, Исмайыл ата, Садыр ата, Бадыр ата, Зеңгі баба, Ұзын Хасан ата, Шейх Иқани, Құсшы ата, Жүсіп ата, Шопан ата, Қажы Бекташ әулие, Сары Салтұқ, Шайық Лұқпан Перенде, Баба Машын, Әмір Әли Хакім, Хасан Бұлғани, Имам Мерғазы, Шайых Осман Мағрифи секілді хикмет иелері дамытты.Қожа Ахмет Ясауидің мүридтері Ислам дінін Мәураннахр, Шығыс Түркістан, Дешті Қыпшақ, Анатолия, Еділ бұлғарлары арасына таратты. Мысалы, Қожа Ахмет Ясауидің шәкірттері Хасан әл-Бұлғари мен Бираш ибн Абраш Еділ бойында дін насихатын жасап, халықты хақ дінге шақырады. Олардың ізін басқан Ешмұхаммед ибн Тоқмұхаммед, Идрис ибн Зулмұхаммед, Қасым шайх ибн Ибраһим, Қожа Әмір Калал және тағы басқа сопылар ұзақ жыл бойы Еділ бұлғарлары арасында дін насихатын жүргізді (Мұртаза Бұлұтай, «Мұсылман қазақ еліміз», 83-бет).Атақты жаһангер Әмір Темір (1370-1405) түркілердің пірі Құл Қожа Ахмет Ясауи кесенесінің басына аситана (тариқатты басқару кешені) тұрғызып, оған уақыфтық құжатпен арнайы мәртебе берді. Көшпелі Өзбек мемлекетінің билеушілері Әбілхайыр хан (1428-1468), Мұхаммед Шайбани хан (1500-1510), сондай-ақ Қазақ хандары Қожа Ахмет Ясауиді пір тұтып, Түркістандағы аситанаға берілген рухани мәртебеге ерекше құрметпен қарады. Тіпті Еңсегей бойлы Ер Есім хан 1598 жылы Түркістанды Қазақ хандығының ордасы етіп бекітті. Құл Қожа Ахмет Ясауидің аситанасы Қазақ хандарының резиденциясы ғана емес, халқымыздың айтулы хан-сұлтандары, би-шешендері, батырлары мен жырауларының дамыл тапқан мәңгілік мекеніне (пантеон) айналды. Осыдан кейін Алаш баласы Әзірет Сұлтанның құрметіне мемлекет орталығын (бұрын «орда» деп келген) «Астана» деп атай бастады. Осылайша қасиетті Түркістан қаласы қазақ рухани шамшырағына айналған болатын,-деді спикерлер.  

Бүгінгі таңда қазақ жерінде 130-дан астам ұлт пен ұлыс өкілдері тату-тәтті өмір сүруде. Мемлекетіміз конфессияаралық, дінаралық алуандығымен ерекшеленетін әлемдегі азын-аулақ елдердің қатарына кіреді. Еліміздің  конфессияаралық келісім мен үнқатысудағы құнды тәжірибесі әлем назарына ілігіп отыр. Олардың бәрін ортақ мүдде мен бір мақсат біріктіріп,  топтастырып, ауыз біршілігін нығайта түсуде. Алайда, еліміздегі осыншалықты тындырымды тірліктерімізге сына қағуға тырысып, түрлі іс-әрекеттерімен жұртшылықты, соның ішінде жастар өкілдерін адастырып жүрген кереғар діни ағымдардың да бар екенін айта кетуге.Бүгінгі таңдағы жаңбырдан кейінгі саңырауқұлақтай қаптап кеткен теріс бағыттағы діни ағымдар- қоғамымыздағы үлкен мәселелердің бірі болып отыр. Теріс пиғылды бұл діни ағымдар қоғам тұтастығын бұзып, азаматтарымызға әсіресе жастарымызға ерекше әсер етіп, оларды теріс жолға салумен келеді. Түрлі теріс бағыттағы көзақарстарға еріп кету кесірінен көптеген отбасылардың ажырасуы, отбасы институтына кері әсер етіп, еліміздің бейбіт өміріне қауіп төндіруде. Олар — дінімізді бұрмалап әртүрлі жаңалықтарды енгізіп, дінімізден, мәдениетімізден, ділімізден, тілімізден, қазақты қазақ етіп көрсететін салт-дәстүрімізден, ұлттық құндылықтарымыздан айырып, халық арасында араздық, тасбауырлық тудырып, ынтымағынан, бірлігінен айырып, ұмыттырғысы келеді.Бұл теріс пиғылды діни топтар көздегеніне жету үшін онымен қоса қатарын жаңа мүшелермен толықтыру үшін өзінің шынайы мақсатын жасыруларына тура келеді. Осы себепті керағар діни ағым өкілдері өз идеологиясын таратуда бұрмаланған әр түрлі діни тіркестерді пайдалана отырып, өздерінің ақиқат жолында, тура жолда екенін көрсеткісі келеді. Теріс бағыттағы радикалды ұйымдардың жасап жатқан әрекеттері мен көзқарастары дәстүрлі әлемдік діндердің ұстанымдары мен қағидаларына толығымен қайшы келеді. Былай қарайтын болсақ, бұл ұйымдардың әрекеттерін дінге, дінді ұстанущы қауымына және жалпы адамзатқа қарсы жүргізіліп жатқан қылмыс ретінде бағалауға болады. Бейбітшілік пен адамгершілікке шақыратын шынайы діни сенім адамдарға зұлымдық көрсетуге, жан иесін өлтіруге жол бермейді. Бұл қағидаттар киелі кітаптарда тайға таңба басқандай жазылған.Адасқан радикалды діни ағымдардың жетегінде кетуінің  себептері ретінде: дәстүрлі діні, мәдениеті, тарихы және салт-дәстүрлері жайлы жеткілікті білімдерінің болмауын айтуға болады. Мұндай керағар ағымдардың идеологиясына қарсы тұра білу үшін жастарымыздың бойына қазақ халқының ежелден қалыптасқан ата — баба дінімізді салт дәстүрімізді санасына сіңіре отыра тәрбиелеу керек.Дәстүрлі асыл дініміздің рухани құндылықтары ұлтымыздың болашағын құруда ықпал етуші маңызды фактор болып табылады. Қазақ халқының ұлттық мәдениеті мен руханияты, өмірлік ұстанымдары мен салт-дәстүрлері, ойлары мен көзқарасы, дүниетанымы осы діннің құндылықтарымен сабақтаса қалыптасты. Сол себепті сырттан келген деструктивті діни ағымдардың идеологиясына төтеп беретін тиімді жолдардың бірі – Елбасымыздың : «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты бағдарламалық мақаласында атап көрсетілгендей ұлттық кодты, ұлттық құндылықтарды, елдік мақсат пен мемлекеттің ұлттық құрылымын, қазақ елінің тарихи мұраларын жаңғырту болып табылады.Еліміздің тарихын, қазақ халқының дәстүрлі құндылықтарын бойына сіңірген ислам дінінің өзіндік даму жолы бар. Бұл дәстүрлер  қазақ халқының ұлттық біртұтастығының белгісі болып табылады.

Бүгінгі қоғам жастары  өздерінің мәдениетін, тілін, дәстүрін сақтауы керек. Бұл дегеніміз – рухани негізді игерудегі бүгінгі жаһандану заманында мәдениеттің құлдырауынан сақтайтын, сан түрлі сипаттағы деструктивті ағымдарға қарсы тұруды қалыптастыратын қорған болып табылады.Іс-шарағажалпы 100 жуықмұғалімдерменоқушыларқамтылды.Жиналғандар өздеріне көп мәлімет жинағандарын айтып, тарқасты.

Дін саласындағы ақпараттық түсіндіру тобының 2022 жылға арналған жұмыс жоспарына сәйкес, Түркістан қаласы әкімдігінің Ішкі саясат бөлімінің ұйымдастыруымен "Дін мәселелерін зерттеу орталығы" КММ тарапынан С.Рахимов атындағы жалпы орта мектебінде дін саласындағы тұрақтылықты қамтамасыз ету, діни экстремизмнің, теріс пиғылды діни ағымдардың алдын-алуға бағытталған АТЖ өткізілді. Ақпараттық түсіндіру жұмыстарына Дін мәселелерін зерттеу орталығы" КММ-сінің теолог маманы Дүйсен Асхат оқушыларға жат ағымдар мен олардың салдары жайлы айтып берді. Пиғылы жат діни теріс ағымдар бүгінде ғаламдық проблемаға айналып отыр десек, артық айтқандығымыз емес. Арғы-бергі, тоқсан толғаулы тарихымызды парақтар болсақ, халқымыздың қандай да бір діни алауыздықтарға жол бермегенін байқаймыз. Қазіргі ата-ана баласы «Алла» атын аузына алып, намазға жығыла бастаса кәдімгідей қобалжитын жағдайға жеткен. Бұл арада мәселе діннің өзінен емес, дін атын жамылушы теріс пиғылдылардың  қитұрқы әрекетінен ушығып тұрған жайы бар. Жаһандану заманындағы басты қатер – ашық-шашықтығымыз. Осы ұрымтал тұсты пайдаланушы мысық тілеу миссионерлер ұлтымызға жақын ислам діні атын жамылып кез келген бағыт бойынша, соның ішінде ғаламтор арқылы да жастарымыздың санасын улап, қоғамымызға іріткі салып бағуда. Бүгінгі ағымдардың ислам атын жамылып атқарып жатқан іс-әрекеттері тарихта бұрын да болған дүниелер. Тек тарихтағы сол қисыны жоқ түсініктер қайта айналып келіп отыр. Оны ислам қайнарына сүйенген білім арқылы және ауызбіршілік, ынтымақ арқылы ғана жеңе аламыз. Ағымдарды жеңу терең білім, толассыз насихаттар арқылы жүзеге асады. Жат ағымдар мына жағдайларда анықталады:

Халықтың діни ұғым, дәстүрлеріне байланысты:
1. Қарт кісілердің жастарға беттерін сипап, берген баталарын теріске шығарады.
2. Келіннің ата-енесіне иіліп сәлем бергенін теріске шығару, бұл олардың пікірінше, Алладан басқа тағы да біреуге табыну болып табылады.
3. Мұсылмандардың молаға зиярат етуіне болмайды.
4. Құранды өлген адамдарға арнап оқуды теріске шығарады.
5. Өнерді теріске шығарады. Халықтың дәстүрлі ұлттық киімдеріне байланысты:
1. Арабтар мен пәкстандықтардың киімдеріне еліктеу (еркектердің ұзын көйлектері мен орамалдары); 2. Шолақ балақ шалбар киеді, «тірсектен түскен киім-тозақ отына барады» деп насихаттайды. 3. Ұзын әрі күтімсіз сақал өсіру, бұл Құдайдан қорыққандықтан-мыс. Олар сақал қоюды уәжіп санайды. Туыстық қатынастарға байланысты: 1. Ата-аналары дайындаған тамақтан, олар намаз оқымай дайындады деп бас тартып қарсыласады.
2. Ата-ана, ағайын-туыстары, дос-жаран, тамыр-таныс, көрші-қолаңмен қарым-қатынаста үйлену тойлары, туған күн, мерекелер, еске алулар, діни-рухани рәсімдердің бәрі олар үшін жағымсыз, шариғатқа қайшы әрекет. 3. Әйел, қыз балалар, олар үшін жай ғана бір зат немесе олар екінші сортты адамдар, тіпті құл-күң дәрежесінде ұғынылады. 4. Басқа туыстарымен араласқан кезде, өздерінің Ислам туралы жеке түсінігін тықпалайды және олардың ойынша «мешіттерде сауатсыз имамдар отырғандықтан» тек қана өздерінің уаһһабилікті дәріптеуші ұстаздарын тыңдауды талап етеді.«Ислам – адамзат баласын бірлікке, бейбітшілікке, татулыққа шақыратын дін. Бірлік бар жерде береке, бейбітшілік бар жерде тыныштық, татулық бар. Қазіргі таңда ислам атын жамылып, халықты түрлі сенімге бөлген жат ағымдардың қоғам тұтастығына сызат түсіріп отырғаны алаңдатады» дейді дін өкілі. Жат ниетті ағым бұқара халықты сонау ата-бабадан жалғасып келе жатқан дінінен үркітіп-шошыту мақсатында түрлі айла-шарғыларын жасауда. Мәселен, исламның атын жамылған уаһһабилер, құраниттер, ахмадияшылар, хизбутшылар, гүленшілер, тәкфіршілер секілді ағымдар ашық та, жасырын да ел ішінде теріс бағытта қызмет жасауда. Әсіресе, қазақтың дүниетанымына сай келетін Имам Ағзам Әбу Ханифа мәзһабын мойындамай, жоққа шығарғысы келетіндер әрекеті байқалады. Жасыратыны жоқ, соңғы кездері ел ішін ала тайдай бүлдіріп, жаңашылдық әкелмек болған «сәләфи» ағымы қанатын кеңге жаюда. Ал, аталған ағымның шырмауына түскен бауырларымыз хақ дін мен ағымның арасын ажырата алмай дал болуда. Діни сауатсыздығының кесірінен ұлт қауіпсіздігіне қатер төндіретін жатқа жалтаңдап, дана атанған халқымыздың салты мен дәстүріне дұшпандық жасап жатқаны жанымызға аяздай батады. Иә, жат ағым таратқан ақпараттардан дәстүрлі діни нанымдарымыз бен салтымызға сіңген діни көзқарасымызға мүлдем кереғар көзқарас, ұстанымдар шыға бастады. Қазіргі кезде бүйректен сирақ шығарып, діни реформа жасағысы келетін діни ағымдардың жымысқы әрекеті елге айдан анық көрінуде. Халқымызда «Аңқау елге арамза молда» деген нақыл бар. Бұл сөз бүгін де құнын жоймады. Өйткені, дәстүрден тыс діни ағымдар тыныш қоғамды іштей іріту үшін діни сауаты кем қауым мен жастық желігі басылмаған жастардың қолымен от көсеуде. Олар, әлбетте, теріс бағыттағы ұйымдардың өз мақсаттарын қандай амал-айла арқылы жүзеге асырып жатқан жайын біле бермейді. Нәтижесінде түрлі діни ағым кесірінен айрандай ұйып отырған отбасылар ойрандалуда. Ата-ана ұл-қызынан тірідей айырылып, жер соғып қалуда. Сондықтан елдің, ұлттың, халықтың тұтастығын сақтап қалу үшін, өздерін ғана ақылды санайтын дін үйретушілерден барынша сақтану қажет. Шынында, діннің атын жамылған ағымдар мен топтар діни сауаты аз азаматтарымызды өз қармақтарына түсіріп, тіпті өздеріне белсенді жақтасқа айналдырып, өзімізге қарсы қойып үлгерді. Ел бірлігі мен мемлекет қауіпсіздігіне зиян келтіретін ағымдардың жетегіне еріп кетпеу шараларына баршамыз атсалысуымыз қажет. Діни білімге сусаған кезде, бір мәселеге тап болған сәтте әркімге жүгінбей, дін мәселелерін зерттеу орталығы мен ресми діни бірлестік өкілдерінен кеңес сұраған абзал. Дін – мемлекеттің негізін құраушы басты фактордың бірі болғандықтан, ол елдегі ішкі тұрақтылықтың кепілі. Ауызбірлік, елжандылық, бейбітшілік пен тыныштық – ислам дінінің басты мұраты. Ұлттық қауіпсіздікке қатер төндіріп тұрған жат ағымдардан бойымызды аулақ ұстап, халқымызды, жастарымызды отансүйгіштікке тәрбиелегеннен ұтпасақ, ұтылмасымыз анық. Олай болса, жат ағымның бірлікке емес, бүлікке алып баратын жол екенін еш ұмытпаған жөн. Қорытындылай келе әр елдің тәуелсіздігінің мәңгілік болуы ынтымақ, бірлікте. Дана халқымыз «Береке басы – бірлік» деп бекер айтпаса керек. Көптеген ұлттар мен ұлыстарды бауырына басқан бүгінгі еліміздің еңсесі биік болуы – осы ынтымағының арқасында мүмкін болып отыр. Сондықтан «Төртеу түгел болса, төбедегі келеді, алтау ала болса, ауыздағы кетеді» деген қағиданы берік ұстанғанымыз жөн,-деді Дүйсен Асхат. Ал, Ішкі саясат бөлімінің дінтанушы маманы Марат Айсұлу болса, Түркістан облысында,ы діни азуал туралы айтты. Қазақстанның конфессиялық кеңістігінде протестанттық діни бірлестік ауқымды орын алып отыр, қазіргі уақытта оның 700-ден астам шіркеулері мен діни ғибадатханалары бар. Түркістан облысында ресми тіркелген протестанттық бағыттағы елуіншілердің-6, баптистердің-7, пресвитериандардың-4, Егова кәугерлерінің-3 діни бірлестігі, жұмыс жасайды. Сонымен қатар облыста ресми тіркелген 1 миссионер бар.  Қазіргі уақытта Түркістан облысында Сарыағаш медресе-колледжі облыстағы исламдық діни білім беру орны болып отыр. Діни ахуалды тұрақты етіп қалыптастырудағы маңызды факторлардың бірі ретінде тұрғындардың, соның ішінде жастардың дәстүрлі және дәстүрлі емес діндерге деген қызығушылығының күн санап артып келе жатқандығынан көреміз. Жастардың дәстүрлі діндерге деген қызығушылығына бірінші отбасылық тәрбиесі әсер етсе (өз халқының салт-дәстүріне деген құрметі), екінші жағдайда ұйымдардың өз ілімдерін жастарға арналған арнайы әдістерді (шетел тілдерін үйретудің тегін курстары, түрлі салаларға қызығушылығын арттыру клубтары т.б.) қарқынды түрде қолдануы болып табылады. Ислам дінін қабылдағанына он үш ғасырға жуық уақыт ішінде қазақ халқы осы діннің аясында ұлт болып қалыптасты. Әр буынның орта жасы отыз жыл деп есептесек, ата-бабамыздың мұсылмандықты қабылдағанынан бері қырық ұрпақ ауысыпты. Алайда отау ішінен отау тіккен кереғар діни ағымдардың әрекеті ислам дінін қазаққа тәуелсіздік алғаннан бастап келгендей әсер қалдырады. Бұның бәрі әрине, жат ағымның ықпалы. Кезінде дінге қызығушылық танытқан жастарымыз шетел асып, діни білімді араб елдерінен алып, елге оралған соң қарапайым халықтың атадан балаға мирас болып келген ұлттық құндылықтарын жоққа шығаруға тырысты. Өздерінің соқыр сенімдерінің соңынан қаншама қандастарымызды тура жолдан адастырды. Рухани және діни тұрғыда шөліркіген қаншама жастардың сеніміне селкеу түсіріп, қаншасын темір тордың құрбаны етті. «Жусан» арнайы гуманитарлық операциясымен елге оралған әйелдерге бейбіт өмір жағдайларына тезірек бейімделуге көмектесу үшін олар үшін оқыту курстары ұйымдастырылады, жұмысқа орналастыруға көмек және басқа да әлеуметтік қолдау көрсетіледі. Қазіргі таңда облыс көлеміндегі барлық білім беру мекемелерінде Конституция негізінде жасалған ҚР «Білім туралы заңында» белгіленген білім берудегі зайырлылық қағидаттарын басшылыққа, ҚР Білім және ғылым министрінің 2016 жылғы 14 қаңтардағы №26 бұйрығын негізге ала отырып мектеп қабырғасында діни атрибутикаларды пайдалануды тоқтатып, бұл мәселеде бір ізділік жолға қойылды. Мұның бәрі әрине, ата-аналармен дұрыс түсіндірме жұмыстарын жүргізудің нәтижесінде деп айтуға болады. Жалпы облыс тұрғындары арасында жүргізген зерттеу жұмыстары барысында діни ахуал зерделенді. Түркістан облысындағы діни жағдай тұрақты деп айта аламыз». Жиын соңы сұрақ-жауаппен өорытындыланды.

Демалыс күні облыс орталығы – Түркістан қаласында «Қауіпсіз қала» жедел-профилактикалық іс-шарасы өтті. Бұл шараның негізгі мақсаты жол қауіпсіздігін қамтамасыз етуде ҚР ІІМ мен ПД бастығының тапсырмасына сәйкес бекітілген жобалар мен жоспарларды жүзеге асыру.

Осы бағытта рейдке Түркістан қалалық Полиция басқармасының басшылығы мен жеке құрам қызметкерлері шықты. Аталмыш түркістандық тәртіп сақшылары орталық көшелерде жол қозғалысы ережесінің сақталуын қамтамасыз етті.

Полицейлер назарына көлігінің терезесін күңгірттеген, қауіпсіздік белдігін тақпаған, көлік басқару кезінде ұялы телефон қолданған құқық бұзушылар ілінді. Аталған құқық бұзушыларға тиісті заңды шарасы көрілді. Мысалы полицейлер қауіпсіздік белдігін тақпаған «Опель Вектра» автокөлігінің жүргізушісін анықтап, тоқтатты.

Оның құжаттарын тексеру кезінде, жүргізушінің көлік басқаруға арналған куәлігінің жоқ екені белгілі болды. Осыған орай жүргізушіге ҚР ӘҚБтК-нің 593-бабы «Жол жүру ережелерінде көзделген жолаушылар мен жүктерді тасымалдау, қауіпсіздік белдіктерін немесе мотошлемдерді пайдалану жөніндегі талаптарды сақтамау» мен 612-бабы «Құжатсыз және басқару құқығы жоқ адамның көлік құралын басқаруы» бойынша заңға сәйкес әкімшілік хаттама толтырылды. Айта кетсек, «Қауіпсіз қала» іс-шарасы барысында жол ережесін бұзған 20-ға жуық азамат жауапқа тартылды.

Әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы 593-бапта «Жол жүрiсi қағидаларында көзделген жолаушыларды және жүктердi тасымалдау, қауiпсiздiк белдіктерiн немесе мотошлемдердi пайдалану жөніндегі талаптарды сақтамау»:

1.      Жолаушыларды және жүктердi тасымалдау қағидаларын сақтамау – 

бес айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнде айыппұл салуға әкеп соғады. 

2. Қауiпсiздiк белдіктерiн немесе мотошлемдердi пайдалану қағидаларын сақтамау – 

бес айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнде айыппұл салуға әкеп соғады. 

3. Осы баптың бiрiншi және екінші бөлiктерiнде көзделген, әкiмшiлiк жаза қолданылғаннан кейiн бiр жыл iшiнде қайталап жасалған әрекеттер – 

он айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнде айыппұл салуға әкеп соғады деп жазылса, Әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы
612-бапта «Құжаттары жоқ және басқару құқығы жоқ адамның көлiк құралын басқаруы»:

1. Жүргізушінің жеке басын куәландыратын құжаты өзімен бірге болған жағдайда, Қазақстан Республикасында берілгендерін қоспағанда, өзімен бірге басқару құқығын беретін жүргізуші куәлігі немесе жүргізуші куәлігінің орнына берілген уақытша куәлігі; Қазақстан Республикасында берілгендерін қоспағанда, көлік құралына тіркеу құжаттары; көлік құралына заңнамада белгiленген өзге де құжаттары жоқ жүргiзушiнiң көлiк құралын басқаруы – 
ескерту жасауға не бес айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнде айыппұл салуға әкеп соғады. 
2. Көлiк құралын басқару құқығы жоқ адамның оны (жүргiзіп-үйренуден басқа) басқаруы, сол сияқты тиiстi санаттағы көлiктi басқару құқығы жоқ жүргiзушiнiң көлiк құралын басқаруы – 
жиырма айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде айыппұл салуға әкеп соғады. 
3. Көлiк құралын басқару құқығынан айрылған жүргiзушiнiң көлiк құралын басқаруы –  
елу айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнде айыппұл салуға не он тәулік мерзімге әкімшілік қамаққа алуға әкеп соғады. 
4. Осы баптың екiншi бөлiгiнде көзделген, әкiмшiлiк жаза қолданылғаннан кейiн бiр жыл iшiнде қайталап жасалған әрекеттер – 
отыз айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнде айыппұл салуға әкеп соғады. 
4-1. Осы баптың үшiншi бөлiгiнде көзделген, әкiмшiлiк жаза қолданылғаннан кейiн бiр жыл iшiнде қайталап жасалған әрекеттер – 
жетпіс айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнде айыппұл салуға не он бес тәулікке әкімшілік қамаққа алуға әкеп соғады. 
5. Басқару құқығы жоқ адамға (белгiленген қағидаларға сәйкес жүргiзуге оқыту жағдайларын қоспағанда) не көлiк құралын басқару құқығынан айрылған адамға көлiк құралын басқаруға беру – 
елу айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнде айыппұл салуға әкеп соғады. 
6. Осы баптың бесінші бөлiгiнде көзделген, әкiмшiлiк жаза қолданылғаннан кейiн бiр жыл iшiнде қайталап жасалған әрекет – 
жетпіс айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнде айыппұл салуға әкеп соғады делінген.

ҚР Ішкі істер министірінің тапсырмасына сәйкес Түркістан облысы Полиция департаментінде жедел уәкілдердің қатысуымен «Үздік жедел уәкіл» кәсіби-шеберлік конкурсы ұйымдастырылды. Аталмыш байқауда жедел уәкілдер 4 сайыстан тұратын сынақтан өтті. Атап айтсақ, бірінші кезең кәсіби білім деңгейі (ҚР Заңдары бойынша тест), екінші кезең атыс қаруынан нысанаға дәл тигізу деңгейі, үшінші кезең спорттық деңгейі (100м, 1000м жүгіру, турник немесе бруссия тартылу) болды. Ал соңғы кезеңде полицейлер жедел қызметтің жұмысын регламенттейтін заңдар, бұйрықтар бойынша тесттен өткізілді.

Жоғарыда көрсетілген сынақтарды тапсыруда жедел қызметкерлердің, білімі мен дағдылары, олардың табандылығы, адалдығы, батылдығы мен қылмысқа қарсы күрестегі шұғыл тапқырлығы ерекше сынға түсті. Комиссия шешімімен жедел уәкілдердің арасында ең жоғары көрсеткішке қол жеткізген полицейлер анықталды. Нәтижесінде «Ең үздік жедел уәкіл» болып Түркістан облысы Полиция департаментінің Криминалдық полиция басқармасының аға жедел уәкілі полиция майоры Жамбыл Жандаров атанды. Одан кейінгі екінші орынды Отырар АПБ Криминалды полиция бөлімшесінің жедел уәкілі полиция аға лейтенанты Батырбек Махатов иеленді. Ал үшінші орынды Бәйдібек АПБ Криминалды полиция бөлімшесінің жедел уәкілі полиция аға лейтенанты Шыңғыс Қайратұлы алды.

Ендігі кезекте ПД-нің «Үздік жедел уәкіл» номинациясының жеңімпазы желтоқсан айында Астана қаласында өтетін Ішкі істер министірлігінің «Үздік жедел уәкілі» конкурсына қатысып, Түркістан облысы Полиция департаментінің намысын қорғауға баратын болады. Ендеше, киелі өңір полицейі Жамбыл Жандаровқа сәттілік тілейміз! Бұл байқау жедел-іздестіру қызметін одан әрі дамытуға және жедел уәкілдердің кәсіби шеберлігін арттыруға ықпал етеді. Жалпы қызметтік борышын адал атқару үшін әрбір полицей тәжірибесі мол, білімді болуы тиіс.

Естеріңізге сала кетейік, 10.10.2022 жылы Төлеби ауданының полиция бөліміне Ақсу өзенінде мәйіттің табылғаны туралы хабарлама келіп түскен болатын. Оқиға орнына бірден полиция бөлімінің жедел-тергеу тобы шықты.

Полицейлер қаза тапқан адамның жеке басын анықтады, ол Төлеби ауданының тұрғыны болып шықты. Сондай-ақ Шымкент қаласы ПД Еңбекші АПБ-на әпкесінің хабар-ошарсыз кету дерегі бойынша туыстары арызданғаны белгілі болды.

Аталған жайт бойынша Қазақстан Республикасы ҚК-нің 99-бабы 1-бөлігімен (кісі өлтіру) қылмыстық іс тіркелді және сотқа дейінгі тергеу жүргізілуде. Жедел-іздестіру іс-шаралары барысында полицейлер, осы қылмысты жасады деген күдікпен жәбірленушінің көршісі болған Төлеби ауданының тұрғынын ұстады.

Белгілі болғандай, ақшалай қарыз қылмысқа себеп болған. Қарызды қайтармау үшін күдікті көршісінен құтылуға шешім қабылдап, алдау арқылы жәбірленушіні Ақсу өзеніне апарып, жартастан итеріп жіберген. Алған жарақаттарынан әйел қылмыс орнында қайтыс болған.

Қазіргі уақытта күдікті өз кінәсін толық мойындап, бұл әрекетіне өкінетінін жеткізді. Ол уақытша ұстау изоляторына қамауға алынды Бүгінде сотқа дейінгі тергеу амалдары жүргізілуде.

ҚР Қылмыстық Кодексi 99-бапта «Адам өлтiру» былай деп жазылған:

1. Адам өлтiру, яғни басқа адамды құқыққа қарсы қасақана қазаға ұшырату – 
сегіз жылдан он бес жылға дейiнгi мерзiмге бас бостандығынан айыруға жазаланады. 

2. Адам өлтiру: 

1) екi немесе одан көп адамды; 

2) адамның қызметтiк жұмысын жүзеге асыруына не кәсiптік немесе қоғамдық борышын орындауына байланысты осы адамды немесе оның жақындарын; 

3) кінәлі адамға дәрменсiз күйде екенi көрінеу белгiлi адамды, сол сияқты адамды ұрлаумен не кепілге алумен ұштасқан; 

4) кінәлі адамға жүктiлік жағдайда екенi көрінеу белгiлi әйелдi; 

5) аса қатыгездiкпен жасалған; 

6) басқа адамдардың өмiрiне қауiптi тәсiлмен жасалған; 

7) адамдар тобы, алдын ала сөз байласу арқылы адамдар тобы жасаған; 

8) пайдакүнемдік ниетпен, сол сияқты жалдау бойынша не қарақшылықпен немесе қорқытып алумен ұштасқан; 

9) бұзақылық ниетпен; 

10) басқа қылмысты жасыру немесе оны жасауды жеңiлдету мақсатымен жасалған, сол сияқты зорлаумен немесе сексуалдық сипаттағы зорлық-зомбылық әрекеттерiмен ұштасқан; 

11) әлеуметтiк, ұлттық, нәсiлдiк, дiни өшпендiлiк немесе араздық не қанды кек уәжі бойынша; 

12) жәбiрленушiнiң ағзаларын немесе тіндерiн пайдалану мақсатымен жасалған; 

13) бірнеше рет жасалған; 

14) көрінеу кәмелетке толмаған адамды; 

15) қылмыстық топ жасаған, сол сияқты төтенше жағдай кезiнде немесе жаппай тәртiпсiздiк барысында жасалған адам өлтiру – 

мүлкi тәркiленіп немесе онсыз, он бес жылдан жиырма жылға дейiнгi мерзiмге бас бостандығынан айыруға не өмiр бойына бас бостандығынан айыруға жазаланады. 

3. Жас баланы өлтіру – 

белгілі бір лауазымдарды атқару немесе белгілі бір қызметпен айналысу құқығынан өмір бойына айыра отырып, жиырма жыл мерзімге бас бостандығынан айыруға не мүлкін тәркілеп немесе онсыз, бас бостандығынан өмір бойына айыруға жазаланады. 

Полиция қызметкерлері күнделікті тұрғындар тыныштығы мен қоғамдық қауіпсіздікті сақтау, жол қозғалысын бақылау, жол апаттарының алдын алу мақсатында сан алуан жұмыстар атқарады. Осы тұрғыда Түлкібас аудандық полиция бөлімінің қызметкерлері рейдтік шараларды жиі ұйымдастырып, тыныштық сақтауда белсенді қызмет етуде.

Осындай кезекті тексеріс кезінде, патрульдік полиция қызметкерлері Азаттық ауылындағы көшелердің бірінде «ВАЗ 21074» маркалы автокөлік нөмірінің жалған болуы мүмкін екендігіне күдіктенді. Осы бойынша полиция қызметкерлері шұғыл әрекетке кірісті. Қажетті шараларды іске асыра отырып, жүргізушінің көлігіне жалған мемлекеттік нөмір тағып алғанын анықтады. Аталған көлікті тоқтатып, жүргізушіден жауап алу барысында, ол нөмірдің туысына тиесілі екендігін жеткізді.

Орын алған жайт бойынша жалған нөмірмен көлік басқарған жүргізушіге ҚР ӘҚБтК-нің 590-бабы 4-бөлігімен «Көлік құралына көрінеу жалған немесе қолдан жасалған мемлекеттік тіркеу белгілерін орнату» шара көрілді. Яғни жүргізуші 5 тәулікке әкімшілік қамауға алынып, 1 жыл мерзімге көлік құралын басқару құқығынан айырылды. Ал өз нөмірін басқаға берген ер адамға ҚР ӘҚБтК-нің 590-бабы 3-бөлігімен хаттама толтырылды.

Түркістан облысы полицейлері жүргізушілерді осы тәрізді олқылықтарға жол бермеуге шақырады. Қайта жабдықтауды да заңға сәйкес жасау қажет. Одан бөлек жолда жылдамдықты асырмауға, маневр жасау қағидаларын бұзбауға, мүмкіндігінше сақтық шараларын қолданып көлік басқаруға кеңес береді.

Әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы 590-бабында «Көлiк құралдарын пайдалану қағидаларын бұзу» төмендегідей жазылған:

1. Мемлекеттiк тiркеу нөмiрi белгiлерi (белгiсi) оқылмайтын немесе ұлттық стандарттың талаптарына сәйкес келмейтін немесе белгіленген орындардан тыс жерде орнатылған, тiркелген көлiк құралын басқару – 
бес айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнде айыппұл салуға әкеп соғады.  
2. Мемлекеттiк тiркеу нөмiрi белгiлерi (белгiсi) жоқ немесе пайдалануға тыйым салынғаннан кейiн немесе белгiленген тәртiппен тiркелмеген көлiк құралын басқару – 
он айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнде айыппұл салуға әкеп соғады. 
ЗҚАИ-ның ескертпесі!
2-1-бөлікпен толықтыру көзделген – ҚР 11.07.2022 № 137-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
3. Көлiк құралына көрiнеу жалған немесе қолдан жасалған мемлекеттiк тiркеу нөмiрi белгiлерiн (белгiсiн) орнату – 
жеке тұлғаларға – он бес, лауазымды адамдарға – елу, шағын кәсiпкерлiк субъектiлерiне немесе коммерциялық емес ұйымдарға – бір жүз, орта кәсiпкерлiк субъектiлерiне – екі жүз, iрi кәсiпкерлiк субъектiлерiне төрт жүз айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнде айыппұл салуға әкеп соғады. 
ЗҚАИ-ның ескертпесі!
Төртінші бөлікке өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 11.07.2022 № 137-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
4. Көрiнеу жалған немесе қолдан жасалған мемлекеттiк тiркеу нөмiрi белгiлерi (белгiсi) бар көлiк құралын басқару, сол сияқты мемлекеттiк тiркеу нөмiрi белгiлерiн (белгiсiн) сәйкестендіруге кедергі келтіретін не олардың түрін өзгертетін немесе жасыратын құрылғылар мен материалдар қолданыла отырып жабдықталған мемлекеттiк тiркеу нөмiрi белгiлерi (белгiсi) бар көлiк құралын басқару – 
жиырма айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнде айыппұл салуға немесе бiр жыл мерзiмге көлiк құралдарын басқару құқығынан айыруға әкеп соғады. 
ЗҚАИ-ның ескертпесі!
4-1-бөлікпен толықтыру көзделген – ҚР 11.07.2022 № 137-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
5. Осы баптың алтыншы бөлiгiнде көрсетiлген жағдайларды қоспағанда, техникалық регламенттердің, ұлттық стандарттардың талаптарына сай келмейтiн, сондай-ақ көлік құралдарын пайдалануға тыйым салынатын ақаулары мен жағдайлар бар көлiк құралдарын басқару – 
бес айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнде айыппұл салуға әкеп соғады. 
6. Тежегiш жүйесiнiң, басқару рулінің, тартқыш-тіркеме құрылғысының ақауы бар көлiк құралдарын басқару – 
он бес айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнде айыппұл салуға әкеп соғады. 
7. Тиiстi рұқсатсыз қайта жабдықталған көлiк құралын басқару – 
он бес айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнде айыппұл салуға әкеп соғады. 
8. Жолаушыларды, багажды автомобильмен тұрақты немесе тұрақты емес тасымалдауды, сондай-ақ жүктердi тасымалдауды жүзеге асыру кезiнде рейс алдындағы (ауысым алдындағы) техникалық қарап-тексеруден өтпеген автокөлiк құралдарын пайдалануға шығару, сондай-ақ рейс алдындағы (ауысым алдындағы) медициналық қарап-тексеруден өтпеген жүргiзушiнiң басқаруына рұқсат беру – 
лауазымды адамдарға және шағын кәсiпкерлiк субъектiлерiне – отыз, орта кәсiпкерлiк субъектiлерiне – қырық, iрi кәсiпкерлiк субъектiлерiне елу айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнде айыппұл салуға әкеп соғады. 
9. Мемлекеттiк немесе мiндеттi техникалық қарап-тексеруден өтпеген көлiк құралын басқару – 
бес айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнде айыппұл салуға әкеп соғады.  
10. Осы баптың бiрiншi, бесінші, алтыншы, жетінші және тоғызыншы бөлiктерiнде көзделген, әкiмшiлiк жаза қолданылғаннан кейiн бiр жыл iшiнде қайталап жасалған әрекеттер – 
жиырма айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнде айыппұл салуға әкеп соғады. 
Ескертпе. Кодекстiң осы тарауында көлiк құралдары деп автомобильдердiң, тракторлардың барлық түрлерiн және өзге де өздiгiнен жүретiн машиналарды, трамвайларды, троллейбустарды, сондай-ақ мотоциклдер мен басқа да механикалық көлiк құралдарын түсiну керек.