Түркістан облысы Полиция департаментінің барлық қалалық, аудандық полиция басқармалары мен бөлімдеріне қарасты көші-қон қызметімен бірқатар іс-шаралар атқарылуда. Соның ішінде облыс орталығы Түркістан қаласында 2022 жылдың 10 айында 22899 азамат құжаттандырылды. Оның 10585-і төлқұжатқа, ал 12776-сы жеке куәлікке өтініш тастаған. Бұл азаматтардың 5 пайызы кері қайтарылды.
Ведомствоның берген мәліметіне сүйенсек, көші-қон қызметі бөлімімен жыл басынан бері 10 661 шетел азаматы Түркістан қаласы аумағына уақытша тіркеуге қойылды. Оның 5800-ден астамы жұмыс бойынша келіп, бюджетке жеке табыс салығымен 56 миллион теңгеден астам ақша өндірілді. Жұмыс істеу үшін уақытша тіркеуге қойылған шетелдіктердің 85 пайызы жұмысқа құжаттандырылды.
Сонымен қатар ағымдағы жылдың 10 айында ҚР Азаматтығына - 20 азамат, ҚР Азаматтығын растауға – 2 азамат, ҚР Азаматтығы жоқ адам деп тануға - 1 азамат өтініш білдірген. ҚР тұрғылықты тіркеуге - 11, ҚР-да тұрғылықты қалдыруға - 11 азамат, шетелге тұрақты шығуға - 2 азамат өтініш білдірген. Сондай-ақ түркістандық полицейлермен жыл басынан бері көші-қон заңнамасын бұзған 690 хаттама толтырылып, 8 миллион теңгеден астам айыппұл өндірілген.
Көші-қон заңдылығын бұзған 2641 азамат әкімшілік жауапкершілікке тартылды
Елімізде Тәуелсіздік алғаннан кейін 1993 жылы 5 сәуір күні «Қазақстан Республикасындағы паспорттық жүйе туралы ереже» қабылданды. Бұл паспорттық-визалық қызметті қайта құрудың алғашқы қадамы болатын. Ал бұл қызмет 1999 жылдан бастап Көші-қон деп атала бастады. Міне содан бері оның міндеті мен құрылымы күрделеніп, қызмет ауқымы да кеңейген. Түркістан облысының Полиция департаменті Көші-қон қызмет басқармасы бұл саланы өрге сүйреп келеді. Облыс аумағында заңсыз көші-қонның алдын алу, елдегі шетел азаматтарының құқықтық тәртібін бақылап, құқықбұзушылыққа жол бермеу, көші-қон заңнамасында көрсетілген міндеттерді жүзеге асыру сынды жұмыстарды тыңғылықты атқарып келеді.
Қазіргі таңда ТО ПД Көші-қон қызметі басқармасының басшылық қызметін полиция подполковнигі Есенғали Бейсебаев абыроймен атқаруда. Бұдан бөлек бұл басқармадағы полиция полковнигі Қайрат Жүнісбеков, полиция подполковниктері Ауезбек Мырзабаев, Руслан Бейсалиев, Нұрым Абдуалиев, Бекарыс Игисинов, Зарина Абылаева, полиция майорлары Руслан Оспан, Бауыржан Бекбаев, Камила Бердиева, Лаура Ауелбекова, Асқар Мақанов және полиция аға лейтенанты Ақнұр Шырынбековалар нағыз өз ісінің мамандары. Түркістан шаһары облыс орталығына айналғалы келуші шетел азаматтарының саны күрт өсті десек те болады. Ал олардың елдегі жүріп-тұру тәртібін, қауіпсіздігін бақылап отыру өте маңызды. Соңғы 3 айда түркістандық көші-қон қызметкерлері заңнамаға сәйкес облыс аумағынан азаматтығы жоқ 4115 шетелдікті анықтап, есепке қойған. Бұлардың көпшілігі Өзбекстан, Ресей, Қырғызстан елінің азаматтары. Ал осы уақыт ішінде Республиканың көші-қон заңдылығын бұзған жалпы 2641 азамат әкімшілік жауапкершілікке тартылған.
Бұдан бөлек көші-қон қызметі алимент төлеушілерді, борышкерлерді іздеу, халықты құжаттандырып,тіркеу және Қазақстан Республикасының азаматтығына қабылдау жұмыстарын іске асырады. Осыған орай жұмыстың жан-жақтылығына байланысты Көші-қон қызметі прокуратура, Ұлттық қауіпсіздік комитетінің облыстық департаментімен, шекара қызметімен, еңбек және әлеуметтік қорғау департаментімен, экстремизм, жергілікті полиция қызметі және криминалдық полиция басқармасымен бірлескен іс-шараларды жүйелі түрде өткізіп отырады.
Халықты құжаттандыру, тіркеу жұмыстарын жүзеге асыру барысында биылғы жыл басталғалы 48680 азаматқа жеке куәлік немесе төлқұжат алуға 1-нысандағы арыздар ресімделген. Ал төлқұжат немес тіркеу ережелерін бұзған 1801 азамат әкімшілік жауапкершілікке тартылған.
2022 жылдан бастап Көші-қон қызметі басқармасының қызметкерлері Қазақстан Республикасының азаматтығына қабылдау жұмыстарын да қарқынды жүргізді. Аз ғана уақыт ішінде азаматтыққа қабылдауға 381 шетелдік пен азаматтығы жоқ тұлғалар тұрақты тіркелген екен. Ал бұл бойынша 701 адам арызданған.
20 жылдан бері төлқұжатсыз жүрген 70 жастағы қарт әжейді құжаттандырды
Шардара АПБ көші-қон қызметі бөліміне 70 жастағы қарт әйел Атиш Баянова жеке басын құжаттандыруға өтініш білдірді. Ол 2002 жылы Өзбекстан Республикасынан Қазақстан Республикасына көшіп келіп, құжаттарын жоғалтып алған. Содан бері 20 жыл бойына құжатсыз жүрген. Өтінішті алысымен көші-қон полицейлері бірден тіркеуге алып, шұғыл түрде кейуанамыздың құжаттарын рәсімдеді. Нәтижесінде аз ғана уакыттың ішінде тәртіп сақшылары апаның жеке басын анықтайтын төлқұжатын жасап, өз қолына табыстады. Төлқұжат алғанына қуанған әйел көші-қон полицейлеріне ыстық ықыласын білдірді.
«Мен осы құжаттарымды алу үшін өтініш білдірген едім. Полиция қызметкерлеріне үлкен рақмет. Жасымды сыйлап, аз уақыттың ішінде бітіріп берді. Жұмыстарың алға баса берсін»,- деді. Бүгінде көпті көрген кейуана 2 ұл 3 қыз өсіріп, одан 18 немере 4 шөбере сүйіп отыр.
Көші-қон заңнамасын бұзған Өзбекстан азаматы анықталды
Көші-қон – адамдардың тұрғылықты мекенінен әр түрлі себептермен басқа жерге қоныс аударуы, көшіп-қонуы. Осындай азаматтармен арнайы жұмыс жасайтын полиция қызметкерлерінің жұмысы да жүйелі түрде жүргізілуде.
Мәселен, Мақтаарал ауданы полиция бөлімінің Көші-қон қызметі тобының қызметкерлері рейдтік шара ұйымдастырып, нәтижесінде құқық бұзушы шетелдік азаматты анықтады. Содан соң Өзбекстан Республикасы азаматының құжаттарын тексеру кезінде, оның Алматы қаласының әкімшілік мамандандырылған сотының үкімімен әкімшілік жауапкершілікке тартылғанын білді.
Алайда шетелдік азамат жауапкершілікке тартылып, ҚР аумағынан шығуына шешім қабылданса да, заң талаптарын орындамаған. Аталған жайт ҚР ӘҚБтК-нің 669-бабы 1-бөлігі «Сот үкiмiн, сот шешiмiн немесе өзге де сот актiсiн және атқарушылық құжатты орындамау» бойынша тіркеліп, хаттама толтырылып, жинақталған іс құжаттар Мақтаарал аудандық сотына жолданды.
Түркістан облысының полицейлері орын алған құқықбұзушылықты анықтап қана қоймай, шетел азаматтары және жұмыс берушілермен профилактикалық түсіндіру жұмыстарын тұрақты жүргізеді. Сонымен қатар көші-қон қызметі туралы заңдылықтарды сақтау бойынша ескерту жасалды.
83 шетелдікке айыппұл салынып, 15 өзбекстандық елден аластатылды
ҚР Президентінің тапсырмасына сәйкес ел аумағында «Жалданушы-2022» атты терроризмге қарсы жедел-профилактикалық іс-шарасы өткізілуде. Осыған байланысты Түркістан облысы ПД Экстремизмге қарсы іс-қимыл басқармасы мен Көші-қон қызметі бөліністерінің қызметкерлері бірлесіп, облыс аумағында ауқымды жұмыстар атқарып, рейд жүргізуде.
Мәселен Түркістан облысының полицейлері іс-шара басталғаннан бері 150-ден астам шетел азаматын тексерді. Нәтижесінде Қазақстан Республикасына келіп-кету заңнамаларын бұзған 83 азаматқа ҚР ӘҚБтК-нің 517, 518-баптарымен хаттама толтырылды. Оған қоса Өзбекстан Республикасының 15 азаматы сот шешімімен ел аумағынан аластатылды.
Жалпы мұндағы негізі мақсат – заңсыз көші-қон арналарын әшкерелеу, шетел азаматтарымен жасалатын қылмыстардың алдын алу, болдырмау, теріс діни ағымда жүргендерді анықтау болып табылады.
Осы ретте Түркістан облысының полиция қызметкерлері құқық бұзушылықты анықтап қана қоймай, шетел азаматтары мен жұмыс берушілерге профилактикалық түсіндіру жұмыстарын жүргізуде. Сонымен қатар көші-қон қызметі туралы заңдылықтарды сақтауды қатаң ескертеді.
көші-қон заңнамасын бұзудың 10-нан астам жайтын анықтады
Жетісай ауданы аумағында заңсыз көші-қон қызметінің алдын алу, жолын кесу мақсатында "Заңсыз келуші" жедел-профилактикалық іс-шарасы өткізілуде. Мәселен жетісайлық полицейлер көші-қон заңнамасын бұзғаны үшін ҚР ӘҚБтК-нің 517-бабы 5-бөлігімен 8 құқық бұзушыны анықталып, оларға қатысты іс құжаттар жинақталып, Жетісай аудандық сотына жолдады.
Сонымен қатар ҚР ӘҚБтК-нің 449-бабы 3-бөлігімен 2 құқық бұзушы, 519-бабы 1-бөлігімен, яғни “Шет ел азаматтарын заңсыз жұмыс күшіне пайдалану" бойынша 2 әкімшілік хаттама толтырды.
Жалпы Жетісай ауданының полицейлерімен бұл бағыттағы жұмыстар алдағы уақытта жалғаса береді.