«Таза сөйлеу де тазалыққа жатады. Бүгінде өзге сала мамандарын есепке алмағанда, БАҚ өкілдері, тіл мамандарының арасында әңгімесін «Мен ойлаймын...» деп бастайтындар көбейіп барады. Тіл тазалығы сақталмайды. Дүниежүзінде ана тілінен айырылған ұлттар мен ұлыстар көп. Мәселен, Аргентина мен Мексика испан тілінде сөйлейді. Аргентиналықтарға зерттеу жүргізгенде олардың байырғы тілін тұрғылықты халықтың 1,6 пайызы ғана білетін болып шыққан». Бұл туралы Шымкент қалалық тілдерді оқыту әдістемелік орталығының 25 жылдық мерейтойына арналған «Тіл тағдыры — ел тағдыры» конференциясында А.Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институтының жетекші ғылыми қызметкері Нұрсәуле Мақсұтқызы мәлімдеді.

Ширек ғасырда Шымкент қалалық тілдерді оқыту әдістемелік орталығы отыз мыңға жуық азаматқа тіл үйретіп, біліктілігін шыңдаған.

— Орталық 1997 жылы қаңтар айында Шымкент қаласы әкімінің шешімімен мемлекеттік тілді міндетті және ақысыз оқыту орталығы ретінде жұмысын бастаған. Бұл сол жылдары елімізде мемлекеттік тілдің мәртебесін көтеріп, қолданыс аясын кеңейту мақсатында құрылған тұңғыш орталық болатын. Осы жылдар ішінде Шымкентте 27 339 тіл үйренуші арнайы курстан өтті. Олардың қатарында білім, денсаулық, әділет және құқық қорғау, ауыл шаруашылығы, қаржы, энергетика салаларының мамандары бар. Бүгінде орталық мемлекеттік мекеме қызметкерлеріне, тұрғындарға қазақ, орыс, ағылшын тілдерін оқытып, үйретумен айналысады. Үш тілді жетік меңгерген мамандарды ынталандыру мақсатында түрлі байқаулар мен сайыстар, басқосулар, шеберлік сағаттарын ұйымдастырып тұрамыз, - дейді Шымкент қалалық тілдерді оқыту әдістемелік орталығының директоры Гүлмира Жанысбекова.

Салтанатты жиында орталықтың іргетасын қалаған тіл мамандары мен зиялы қауым өкілдері құттықтау лебіздерін білдірді. Ал, конференция қонақтары — Ш.Шаяхметов атындағы «Тіл– қазына» Ұлттық ғылыми-практикалық орталығының басқарма басшысы Ж.Искакова, А.Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институтының жетекші ғылыми қызметкері Н.Рсалиева мен Қызылорда облысының тілдерді дамыту орталығының директоры М.Дәулетбаева тіл үйретудің әдістемесі, тілдегі өзгерістер мен мемлекеттік тіл тақырыптарында кеңінен баяндама жасап, сала мамандарымен пікір алмасты.

— Жойылып, жұтылып кететін тілдердің алғашқы белгілерінің бірі — үстем тілдердің сөз тіркесін ауызекі сөйлегенде жиі қолдану. Ал, ең соңғы белгісі — өзінің ана тілінде сөйлеуге арланатын, намыстанатын азаматтар пайда болады. Біз қазақ тілі жұтылып кетпеуі үшін тіл тазалығын сақтауымыз керек. Таза сөйлеу де тазалыққа жатады. Мәселен, Ресейде тереңдетілген түсіндірме сөздігі жинақталып, сонда «ё» әрпін «е» әрпімен бірге таңбалап жіберіпті. Сол кезде тілімізге зияны тиді деп, Ресейдің Ульяновск қаласында «Ё» әрпіне құлпытас қойып, жоқтау салған. Біз ана тілімізді сақтау үшін бір әріп түгілі таңбамызды жоғалтпауымыз қажет, - деді Нұрсәуле Мақсұтқызы.

Тіл мамандары бүгінде қате қолданылып жүрген сөз тіркестері мен сөздердің калька аудармаларынан мысал келтіре отырып, тіл тазалығын сақтауға үндеді. Сонымен қатар, өзге ұлт өкілдеріне қазақ тілін, ал қазақ азаматтарына орыс, ағылшын тілдерін оқытудың тиімді әдісімен бөлісті.

Шымкент қаласының туристік әлеуетін арттыру үшін Туризм және сыртқы байланыстар басқармасы, «Visit Shymkent» туристік ақпараттық орталығының ұйымдастыруымен «Shym Qala» этно ауылында «Этно Шымкент» фестивалі өтуде. 

Фестиваль аясында алдымен «Ұлы Жібек жолы» керуені жүріп өтіп, «Тұран» этно-фольклорлық ансамблі мен жергілікті өнерпаздар ұлттық нақыштағы әндерден шашу шашты. «Tary», «Jeti tandyr», «Bro Shashlyk», «MaxPLOV» - келушілерге ұлттық және шығыс тағамдары дайындалды. Одан өзге, ұлттық киімдер көрсетілімі, ұлттық тағамдардың әзірлену жолы көрсетілді. Қаланың жергілікті қолөнершілері, театр әртістері мен суретшілері де өз жұмыстарын ұсынып отыр.

Іс шараның мақсаты - қала тұрғындары мен қонақтарына тарихи деректерге сүйене отырып, «Жібек жолы» бойындағы көне Шымкент қаласының атмосферасын, тұрмыс-салтын көрсету. 

Іс-шара барысында қолөнер, кәдесый бұйымдарын жасау, ұлттық тағамдар бойынша шеберлік сағаттары ұйымдастырылып, кешкі уақытта от, барабан және лазерлік шоудың ұмытылмас қойылымы болады. Сондай-ақ "Тұран" этнофольклорлық ансамблінің концерттік бағдарламасын тамашалауға болады. 

“Алдағы уақытта да қаламыздың терең тарихы мен мәдениетімізді ұштастыра көрсететін осындай игі шараларды дәстүрлі түрде өткізуді жоспарлап отырмыз. Бұл іс-шара арқылы біз қаламыздың танымалдылығын арттырып, әрі халыққа есте қаларлықтай әсер сыйлауды ниет етті”,- деді басқарма басшысы Е.Қыдыров.

Жалпы, бүгінде Шымкенттің тарихи, мәдени орындарына саяхаттау мақсатында түрлі туристік маршруттар әзірленіп, олар жайлы ақпарат беретін гид-экскурсоводтар қызметі ұйымдастырылған және туристік автобустар жолға қойылған. 

Соңғы 9 айда экспресс көрсеткіш бойынша Шымкент қаласына 350 мыңға жуық адам турист келсе, оның 25 мыңнан астамы шетелдіктер. 

Ұйымдастырушылар осындай іс шараларды көптеп ұйымдастырудың арқасында шаһарға келушілердің санын 400 мыңға жеткіземіз деп отыр.